بررسی ویژگی‌های پیام در رسانه به‌منظور معرفی مقصد گردشگری با استفاده از نگاشت‌شناخت فازی (با تأکید بر رسانۀ تلویزیون)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار، عضو هیئت علمی، دانشکدهٔ علوم انسانی، دانشگاه علم و هنر، یزد، ایران

2 دانشجوی دکتری مدیریت گردشگری، مدرس دانشگاه علم و هنر، یزد، ایران.

3 دکتری فلسفهٔ اسلامی، مدیرکل سازمان صدا و سیمای استان، یزد، ایران

10.22034/jtd.2020.235786.2059

چکیده

رسانه‌ها در عصر حاضر، بیش از هر زمان دیگر، در رفتار جامعۀ مخاطب تأثیر دارند. پیام ارسالی آن‌ها می‌تواند به شیوه‌های گوناگون تفسیر شود. بسیاری از مقاصد گردشگری از رسانه برای جذب گردشگر و توسعۀ مقصد استفاده می‌کنند. یکی از رسانه‌های محبوب، در حوزۀ گردشگری، تلویزیون است که می‌تواند، با ارسال تصویر و صدا و حرکت، ویژگی‌ها و جاذبه‌های یک مقصد گردشگری را به‌خوبی منعکس کند. برای آن‌که پیام بتواند بدین‌منظور کارآمد و اثربخش طراحی شود، باید ویژگی‌های آن متناسب با هدف معرفی مقصد تعریف شود. این تحقیق، با هدف تبیین این ویژگی‌ها برای رسانۀ تلویزیون، با رویکرد کیفی ـ کمّی و با استفاده از نگاشت‌شناخت فازی FCM انجام شده است. با انجام مطالعات اسنادی و مصاحبه با خبرگان حوزۀ گردشگری و رسانه، هشت عامل شناسایی شد و با استفاده از نگاشت‌شناختی فازی ارتباط آن‌ها تبیین و اهمیت هریک در برآورده ساختن هدف تحقیق بررسی شد. یافته‌های پژوهش حاکی از آن بود که سه ویژگی آموزش و آگاه‌سازی گردشگران با تأکید بر نقش تبلیغی و خبری، ایجاد برنامه‌های نمایشی تلویزیونی با موضوع گردشگری و درگیرسازی گردشگر با تصویر یک مقصد و درنهایت انتخاب آن مقصد از سایر ویژگی‌ها اهمیت بیشتری داشت.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigating the characteristics of the message in the media to introduce the tourist destination using Fuzzy Cognitive Mapping (with emphasis on television)

نویسندگان [English]

  • Mehdi Basouli 1
  • Saeedeh Derakhsh 2
  • Ahmad Pahlavanian 3
  • Vahideh Hekmat 2
1 Associate Professor, Faculty Member, Faculty of Humanities, University of Science and Art, Yazd, Iran
2 Phd student of tourism management, lecturer at University of Science and Art, Yazd, Iran.
3 Phd of Islamic Philosophy, Director General of the Provincial Broadcasting Organization, Yazd, Iran
چکیده [English]

In today's world, the media is more influential than ever in the behavior of the target audience. The message sent by them can be interpreted in different ways. Many tourist destinations use the media to attract tourists and develop their destinations. One of the most popular media in the field of tourism is television, which can be a good reflection of the characteristics and attractions of a tourist destination by sending images, sound and movement. In order for the message to be designed to be efficient and effective in this regard, its features need to be defined in accordance with the purpose of introducing the destination. This research is aimed at explaining these features for television media with a qualitative-quantitative approach and using Fuzzy Cognitive Mapping (FCM). By conducting documentary studies and interviews with experts in the field of tourism and media, eight factors were identified and their relationship was explained using fuzzy cognitive mapping, and the importance of each in meeting the goal was examined. The findings showed that the three characteristics of educating and informing tourists were more important than other characteristics by emphasizing advertising and news exposure, creating TV shows on tourism and engaging tourists on the image of a destination, and finally choosing that destination. .

کلیدواژه‌ها [English]

  • : Media
  • Message Feature
  • Tourism Destination
  • Fuzzy Cognitive Mapping
  • Television
اسعدی، یعقوب، عطایی اردستانی، طیبه‌السادات و شفیعی، زاهد (1395). نقش هویت هنری مقصد در ایجاد برند شهری در ایران (مطالعۀ موردی: شهر اصفهان). کنفرانس بین‌المللی توسعه با محوریت کشاورزی، محیط زیست و گردشگری.
ایرانپور مبارکه، میترا (1394). نقش رسانه‌های جمعی در توسعۀ گردشگری ورزشی استان اصفهان. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد. تهران: دانشگاه الزهرا.
بازوند، مریم، شیری، قاسمعلی و پوراشرف، یاسان‌الله (1395). بررسی تأثیر ابعاد تبلیغات تلویزیونی (منبع پیام و محتوا پیام) بر نگرش کودکان از مواد غذایی. ماهنامۀ پژوهش‌های مدیریت و حسابداری، (26)، 70-79.
پورمنافی، ابوالفضل، پناهی، حمید و قلیزادگان، فرزین (1398). نقش رسانۀ مجازی در توسعۀ بازارچه‌های مرزی. فصلنامۀ علمی علوم و فنون مرزی، 8(3)، 131-154.
جاوید، مجید، اسدی، حسن، گودرزی، محمود و محمدی ترکمانی، احسان (1391). نقش اینترنت و رسانه‌های نوین در بازاریابی گردشگری ورزشى. نشریۀ پژوهش‌های کاربردی مدیریت علوم زیستی در ورزش، 1(3)، 39-49.
حسینی، میرزاحسن و سازور، اعظم (1390). بهبود کیفیت خدمات گردشگری شهر یزد از دیدگاه گردشگران خارجی. فصلنامۀ علمی‌پژوهشی مطالعات جهانگردی، 7(16)، 117-141.
حیدری چپانه، رحیم و خضرنژاد، پخشان (1395). تحلیلی بر عوامل مؤثر بر شکل‌گیری تصویر مقصد در گردشگری شهری (مطالعۀ موردی: شهر ارومیه). فصلنامۀ علمی‌پژوهشی مطالعات شهری، 6(21)، 5-16.
رضاقلی‌زاده، بهنام (1389). مروری بر اثرات رسانه‌ها بر گردشگری. فصلنامۀ پژوهش ارتباطی، 17(64)، 159-185.
ریاستی، امین و قادری، اسماعیل (1395). تأثیر رسانه‌های اجتماعی بر تصویر ذهنی گردشگران از مقصد (مطالعۀ موردی:شهر شیراز). نشریۀ مطالعات مدیریت و کارآفرینی، 2(3)، 185-196.
زارعی، حسن (1388). سینما، تلویزیون و گردشگری. دوماهنامۀ گردشگری، (29)،
زمانی، زینب، حقیقی‌نسب، منیژه و زرندیان، ندا (1398). بررسی رابطۀ درگیرسازی مشتری در گروه‌های گردشگری رسانۀ اجتماعی با تصویر و انتخاب مقصد. نشریۀ مطالعات رسانه‌های نوین، 5(17)، 265-296.
سعیدی، علی (1390). اقتصاد و رسانه، . تهران: دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی رسانه‌های وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
سلیمانی بشلی، علی و طالبی، وجیهه (1390). تبلیغات پنهان در بازاریابی. تهران: انتشارات بازاریابی.
شمسی، مهناز و سلیمانی، مریم (1394). بررسی رابطۀ ارتباطات علمی و رسانه‌ها با تأکید بر رسانه‌های اجتماعی. نشریۀ کتاب مهر، (17)، 62-79.
شیرویه، نگار (1396). نقش مدیریت صداوسیما در توسعۀ صنعت گردشگری؛ ارائۀ راهکارهای مدیریتی براساس مدل SWOT. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد مدیریت رسانه.
صالح‌دوست، مهسا و تاج‌زاده نمین، ابوالفضل (1394). اولویت‌بندی فعالیت‌های بازاریابی گردشگری فیلم. فصلنامهٔ علمی‌پژوهشی برنامه‌ریزی و توسعهٔ گردشگری، ۴(15)، ۱۸۹-۲۰۸.
صالحی مورکانی، مهدی (1394). بررسی پتانسیل ایجاد شبکۀ تلویزیونی گردشگری و نقش آن در توسعۀ گردشگری شهر اصفهان. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد رشتۀ کارآفرینی فرهنگی.
طاهری، مهدی (1398). نقش رسانه‌های برون‌مرزی در پیشبرد دیپلماسی گردشگری جمهوری اسلامی. پژوهشنامۀ رسانۀ بین‌الملل، 4(4)، 257-276.
غفاری، محمد، کنجکاو، امیررضا و عسکرنژاد، باقر (1398). واکاوی نقش تصویر ذهنی گردشگران از برند بر شهرت مقصد گردشگری (مطالعۀ موردی: شهر یزد. نشریۀ گردشگری شهری، 6(2)، 245-259.
فولادی، سیروس (1395). بررسی نقش رسانه‌های جمعی در جذب گردشگری. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، مؤسسۀ آموزش عالی باختر ایلام.
قربانی، امیر (1394). کیفیت تبلیغات گردشگری و تأثیر آن در جذب گردشگر (مطالعۀ موردی: بیرجند). کنفرانس جهانی افق‌های نوین در علوم انسانی، آینده‌پژوهی و توانمندسازی.
کاظم‌پوریان، مجتبی، نظافتی، رامین، مدبر، زهرا و رمضانی پالنگری، میلاد (1394). نقش رسانه و وسایل ارتباط‌جمعی بر گسترش صنعت گردشگری. اولین کنفرانس بین‌المللی هنر، صنایع دستی و گردشگری، مؤسسۀ عالی علوم و فنّاوری خوارزمی، شیراز.
کروبی، مهدی و ملکی، راحله (1396). نقش رسانه در برندسازی مقاصد گردشگری. ماهنامۀ مدیریت رسانه، (36)، 1-19.
کوهی، الهام، میبودی، حسین، طالشی، مصطفی و کوهی، الهه (1392). نقش ﺭﺳﺎﻧﻪﻫﺎﯼ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ‌ﺟﻤﻌﯽ ﺩﺭ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻭ ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﺻﻨﻌﺖ ﮔﺮﺩﺷﮕﺮﯼ ﭘﺎﯾﺪﺍﺭ (ﻣﻄﺎﻟﻌۀ ﻣﻮﺭﺩﯼ: ﺷﻬﺮﺳﺘﺎﻥ ﺁﻣﻞ). نشریۀ ﺁﻣﻮﺯﺵ ﻣﺤﯿﻂ ﺯﯾﺴﺖ ﻭ توسعۀ ﭘﺎﯾﺪﺍر، (5)، 19-30.
لطفی، حیدر و حمیدی، الهه (1392). توسعۀ گردشگری و نقش رسانه‌ها در مدیریت تصویر ذهنی گردشگران از ایران. اولین همایش ملی مدیریت گردشگری، طبیعت‌گردی و جغرافیا.
محمدی بارزیلی، خدیجه و پیشگر، حسین (1397). اﺭﺯﯾﺎﺑﯽ تأثیرات ﺗﺒﻠﯿﻐﺎﺕ ﺑﺮ ﺗﻮﺳﻌۀ ﮔﺮﺩﺷﮕﺮﯼ (ﻣﻄﺎﻟﻌۀ ﻣﻮﺭﺩﯼ: ﺷﻬﺮ ﺳﺮﻋﯿﻦ). رویکردهای پژوهشی نوین در مدیریت و حسابداری، 1(7)، 175-185.
محمدی، مصطفی (1395). نگرش عرضه‌کنندگان خدمات گردشگری مقصد به نقش رسانه‌های اجتماعی در بازاریابی مقصد گردشگری در شهرستان رامسر. مجلۀ برنامه‌ریزی و توسعۀ گردشگری، 5(19)، 75-93.
محمدی، مصطفی و میرتقیان رودسری، سیدمحمد (1397). ﺩﯾﺪﮔﺎﻩ ﻋﺮﺿﻪ‌ﮐﻨﻨﺪﮔﺎﻥ ﺧﺪﻣﺎﺕ ﮔﺮﺩﺷﮕﺮﯼ ﺑﻪ ﻧﻘﺶ ﺭﺳﺎﻧﻪ‌ﻫﺎﯼ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺩﺭ ﻣﻘﺼﺪ ﮔﺮﺩﺷﮕﺮﯼ. نشریۀ مطالعات رسانه‌های نوین، (16)، 235-262.
مروتی شریف‌آبادی، علی و اسدیان اردکانی، فائزه (1393). اولویت‌بندی رسانه‌ها در حوزه‌های مختلف گردشگری با استفاده از روش VICOR فازی. مجلۀ جهانی رسانه، (9)، 113-128.
مشایخی، عطیه (1394). بررسی تأثیر رسانۀ ملی (تلویزیون) بر رفتار مسئولانۀ زیست‌محیطی گردشگران (موردمطالعه: جنگل‌های دوهزار و سه‌هزار شهرستان تنکابن. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی.
مشکینی، ابوالفضل، علی‌پور، سمیه و حاجی‌زاده، مریم (1397). ارزﻳﺎبی ﺗﺄﺛﻴﺮ رﺳﺎﻧۀ ﮔﺮدﺷﮕﺮی‌ﻫﺎی ﻣﺠﺎزی در توسعۀ ﺻﻨﻌﺖ از دﻳﺪﮔﺎه ﻛﺎرﺑﺮان شبکۀ ﻣﺠﺎزی. ﮔﺮدﺷﮕﺮی ﺷﻬﺮی، 5(2)، 53-69.
مقدسی‌نیا، حسین و نمامیان، فرشید (1394). تأثیر نوآوری در تبلیغات شفاهی و پنهان بر بازاریابی بانک‌های خصوصی جهت دستیابی به مزیت رقابتی پایدار (مطالعۀ موردی: بانک صادرات کرمانشاه). اولین کنفرانس بین‌المللی کارآفرینی، خلاقیت و نوآوری، مؤسسۀ عالی علوم و فنّاوری خوارزمی، شیراز.
مهرنیا، محمد و ولایتی، محسن (1396). نقش رسانه‌ها و افکار عمومی در سازمان‌دهی توسعه و بهبود افق چشم‌انداز توسعه. دومین کنگرۀ بین‌المللی علوم انسانی، مطالعات فرهنگی.
نیری، شهرزاد و امیری، مجتبی (1390). کارکرد رسانه‌های جمعی جهت غلبه بر موانع فرهنگی ـ اجتماعی توسعۀ گردشگری. اولین همایش بین‌المللی مدیریت گردشگری و توسعۀ پایدار.
یزدانی، محمدحسن، علی‌پور، ابراهیم، دشتی، امیرحسام و بیوته، احد (1397). بررسی و ارزیابی نقش رسانه‌ها بر توسعۀ گردشگری شهری با استفاده از تکنیک تحلیل مسیر. نشریۀ مطالعات رسانه‌ای، 13، 21-38.
یزدانی، محمدحسن، علی‌پور، ابراهیم، دشتی، امیرحسام و ارژنگی، بهرام (1396). تحلیل و ارزیابی نقش رسانه‌های ارتباط‌جمعی بر ایجاد برندینگ شهری در حوزۀ گردشگری (مورد مطالعه: استان اردبیل). چهارمین کنفرانس بین‌المللی فنّاوری‌های نوین در مهندسی عمران، معماری و شهرسازی، تهران.
یوسفی، مریم (1393). نگرش دانشجویان به نقش وسایل ارتباط‌جمعی در زندگی فردی و اجتماعی (مطالعۀ موردی: دانشجویان رشتۀ ارتباطات دانشگاه آزاد اسلامی ورودی 1389). نشریۀ مطالعات جامعهشناختی ایران، 4(14)، 27-44.
Daye, M. (2007). Developing a framework for the study of tourism and the media. Culture, tourism and the media, 80.
Du, Y., Li, J., Pan, B., & Zhang, Y. (2019). Lost in Thailand: A case study on the impact of a film on tourist behavior. Journal of Vacation Marketing, 26(3), 1-13.
Fotis, J. N., Buhalis, D., & Rossides, N. (2012). Social Media Use and Impact during the Holiday Travel Planning Process (pp. 13-24). Springer-Verlag.
Ibanez, J., Sebastia, L., & Onaindia, E. (2016). Planning tourist agendas for different travel styles. In ECAI 2016 (pp. 1818-1823). IOS Press.
Kim, S. (2012). The impact of TV drama attributes on touristic experiences at film tourism destinations. Tourism Analysis, 17(5), 573-585.
Kim, S. B., Kim, D. U., & Boiis, P. (2014). Tourist mental-imagery processing: Attention and arousal. Annual Tourism of Reasearch, 45, 63-76.
Kiryluka, H., & Glinska, E. (2015). Creation and evaluation of the tourist image of a country-the example of Poland. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 213, 671-676.
Leotta, A. (2020). ‘This isn’t a movie… it’s a tourism ad for Australia’: The Dundee campaign and the semiotics of audiovisual tourism promotion. Tourist Studies, 20(2), 203-221.
Leung, D., Law, R., van Hoof, H., & Buhalis, D. (2013). Social Media in Tourism and Hospitality: A Litrature Review. Journal of Travel & Tourism Marketing, 30(1-2), 3-22.
Mendes, R., Vareiro, L., & Ferreira, A. R. (2017). Residents’ perceptions of film-induced tourism: A Portuguese case study. Tourism and Hospitality Research, 17(4), 424-433.
Mercille, J. (2005). Media effects on image: The case of Tibet. Journal of Annals of Tourism Research, 32(4), 1039-1055.
Minazzi, R. (2015). Social Media Marketing in Tourism and Hospitality. Springer Cham Heidelberg New York Dordrecht London.
PraveenKumar, S. (2014). Role of Media in the Promotion of Tourism Industry in India. Global Review of Research in Tourism, Hospitality and Leisure Management (GRRTHLM), 1(3), 187-192.
Richards, G. (2011). Creativity and Tourism: The State of the Art. Annals of tourism Reasearch, 38(4), 1225-1253.
Tuclea, C., & Nistoreanu, P. (2011). How film and television programs can promote tourism and increase the competitiveness of tourist destinations. Cactus Tourism Journal, 2(2), 25-30.
Wang, Y., & Pizam, A. (2011). Destination Marketing and Management: Scope, definition and structures. Destination Marketig and Management: Theories and Applications, Wallingford, UK and Boston, MA: CABI, 1-20.
Zeng, B., & Gerritsen, R. (2014). What do We Know About Social Media in Tourism? A Review. Tourism management perspectives, 10, 27-36.