طراحی مدل توسعهٔ صنعت گردشگری ایران با رویکرد توسعهٔ پایدار

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری گروه مدیریت دولتی (مدیریت تطبیقی و توسعه)، واحد قائم‌شهر، دانشگاه آزاد اسلامی، قائم‌شهر، مازندران، ایران.

2 استادیار گروه مدیریت دولتی، واحد قائم‌شهر، دانشگاه آزاد اسلامی، قائم‌شهر، مازندران، ایران .

3 استادیار گروه مدیریت دولتی، واحد قائم‌شهر، دانشگاه آزاد اسلامی، قائم‌شهر، مازندران، ایران.

4 استاد گروه مدیریت دولتی، واحد قزوین، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، قزوین، ایران.

10.22034/jtd.2021.288940.2360

چکیده

هدف: هدف از پژوهش حاضر طراحی مدل توسعهٔ صنعت گردشگری ایران با رویکرد توسعهٔ پایدار است.
روش: جامعهٔ آماری در پژوهش کیفی شامل خبرگان و متخصصان در سازمان گردشگری و در پژوهش کمّی کارکنان ستادی سازمان‌های گردشگری در تهران و استان مازندران است. روش نمونه‌گیری در بخش مطالعهٔ کیفی هدفمند و در بخش کمّی تصادفی طبقه‌ای است. روش جمع‌آوری اطلاعات در این تحقیق مبتنی بر مطالعات کتابخانه‌ای، مرور متون، ادبیات مربوطه و میدانی و ابزار گردآوری اطلاعات به‌شیوهٔ مصاحبه و پرسش‌نامه است. برای انتخاب مصاحبه‌شوندگان از نمونه‌گیری غیراحتمالی هدفمند استفاده شد و طی آن تلاش شد خبرگان، علاوه بر دانش نظری، تجربهٔ عملی نیز داشته باشند. رواسازی مقیاس اندازه‌گیری بر پایهٔ «وابسته به محتوا» و «وابسته به سازه» بررسی و پایایی آن براساس آلفای کرونباخ ارزیابی می‌شود. در این پژوهش، به‌منظور تبیین روابط ساختاری عوامل توسعهٔ صنعت گردشگری ایران با رویکرد توسعهٔ پایدار از تکنیک دیمتل، از آزمون دالالا استفاده شده است.
یافته‌ها: نتایج مقاله نشان می‌دهد که براساس تکنیک دالالا مهم‌ترین مؤلفه از دید خبرگان شاخص رقابت‌پذیری است و نیز براساس تکنیک معادلات ساختاری مشخص شد که تمام عوامل‌شناسایی‌شده تأثیر معناداری در توسعهٔ صنعت گردشگری دارند و درنهایت مدل نهایی ارائه شد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Designing a model for the development of Iran's tourism industry with a sustainable development approach

نویسندگان [English]

  • Masoumeh Laal Sazgar 1
  • Asadollah Mehrara 2
  • Mohammad Reza Bagherzadeh 3
  • Seyyed Mahdi Alvani 4
1 PhD Candidate, Department of Public Administration (Adaptive management and development), Qaemshahr Branch, Islamic Azad University, Qaemshahr, Iran.
2 Assistant Professor, Department of Public Administration, Qaemshahr Branch, Islamic Azad University, Qaemshahr, Iran .
3 Assistant Professor, Department of Public Administration, Ghaemshahr Branch, Islamic Azad University, Ghaemshahr, Iran.
4 Professor, Department of Public Administration, Qazvin Branch, Islamic Azad University, Qazvin, Iran.
چکیده [English]

The purpose of this study is to design a model for the development of Iran's tourism industry with a sustainable development approach. The statistical population in qualitative research includes experts and specialists in the tourism organization and in quantitative research, the staff of tourism organizations in Tehran and Mazandaran province. The sampling method is purposive in the qualitative study section and stratified in the quantitative random section. The method of data collection in this research is based on library studies, review of texts, relevant and field literature and data collection tools through interviews and questionnaires. Purposeful non-probabilistic sampling was used to select the interviewees, during which the experts tried to have practical experience in addition to theoretical knowledge. The validity of the measurement scale is based on "content-dependent" and "structure-dependent" and its reliability is evaluated based on Cronbach's alpha. In this study, Dalala test has been used to explain the structural relationships between the factors of development of Iran's tourism industry with the approach of sustainable development using the Demetel technique. The results show that according to the Dalala technique, the most important component is the competitiveness index from the experts' point of view. Also, based on the structural equation technique, it was found that all identified factors have a significant impact on the development of tourism industry.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Iran Tourism Industry Development
  • Sustainable Development
  • Ecological Indicators
  • Environmental Index
  • Environmental Competitiveness Index
آزاد فلاح، زهرا، کرکه‌آبادی، زینب و ارغان، عباس (1399). جایگاه شهر مجازی در ایجاد اشتغال و توسعهٔ پایدار گردشگری (مطالعهٔ موردی: منطقهٔ 12 تهران). فصلنامهٔ فضای گردشگری، 10(37)، 1-24.
آقایی، پرویز، رضویان، محمدتقی و سعیدی راد، مجید (1394). تحلیل مؤلفه‌های تأثیرگذار بر رضایت‌مندی از مقاصد گردشگری (موردپژوهی: گردشگران شهرستان قروه). فصلنامهٔ فضای گردشگری، ۴(14).
ابراهیم‌زاده، عیسی و اسفندیاری مهنی، حمیده (1397). بررسی نقش پیاده‌را‌ه‌های شهری‌ در توسعهٔ گردشگری پایدار (مطالعهٔ موردی: خیابان 15 خرداد شهر تهران). فصلنامهٔ گردشگری شهری، 5(3)، 131- 142.
اکبری، محمدرضا، صرافی، مظفر، رضویان، محمدتقی و طالبیان، محمدحسن (1399). اثرات زیست‌پذیری خیابان بر توسعهٔ گردشگری پایدار شهری (مطالعهٔ موردی: خیابان ولیعصر تهران). فصلنامهٔ گردشگری و توسعه، ۹(3)، 61-۷۳.
امامی، سیده فاطمه (1400). تبیین نقش مؤلفه‌های مؤثر بر توسعهٔ گردشگری اجتماع محور (مطالعهٔ موردی: روستاهای استان گیلان)، فصلنامهٔ برنامه‌ریزی توسعهٔ گردشگری، 10(36)، 1-27.
خلیل‌نژاد، شهرام، سلیمان‌زاده، امید و کراقلی، مرضیه (1400). گونه‌شناسی ذهنی گردشگران از منظر معنای مقصد گردشگری (مورد مطالعه: شهر شیراز). مطالعات مدیریت گردشگری، 16(53)، 1-25.
رضایی مقدم، علی، مشکینی، ابوالفضل و رکن‌الدین افتخاری، عبدالرضا (1398). اولویت‌بندی ذی‌نفعان گردشگری مذهبی کلان‌شهر مشهد. فصلنامهٔ گردشگری شهری، 6(4)، 129-۱۴۳.
شاه‌حسینی، محمدرضا، نظری، محسن، ترکستانی، محمدصالح و قربانی، فاطمه (1400). مدل مفهومی مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها در حوزهٔ گردشگری ایران با رویکرد نظریهٔ داده‌بنیاد. فصلنامهٔ مطالعات مدیریت گردشگری، 16(53)، 80-98.
عنابستانی، علی‌اکبر، پورجوپاری، مرضیه و خدادای، علی (1400). تحلیل عامل‌های تأثیرگذار بر شکل‌گیری برند گردشگری روستایی شهرستان کرمان. فصلنامهٔ گردشگری مطالعات اجتماعی، 9(17)، 1-28.
فرهادی یونکی، مجید و حسن‌زاده، سیروس (1400). پیشران‌های گردشگری توسعۀ پایدار در ایران با تأکید بر جهانی‌شدن. فصلنامهٔ گردشگری فرهنگ، 2(4)، 31-42.
فیضی‌زاده، بختیار، فتحی، سعید، قراقیه، حمیدرضا و پورمرادیان، ساره (1399). ارزیابی میزان آمادگی شهری از نظر گردشگری با استفاده از تحلیل تصمیم‌گیری چندمعیاره GIS (مطالعهٔ موردی: شهر تبریز). فصلنامهٔ گردشگری و توسعه، 9(4)، 139-154.
قربان‌زاده، داود و آقامحمدی، جواد (1400). بررسی تأثیر ادراک از ریسک ابتلا به کووید-19 بر نیت رفتاری گردشگران نسبت به گردشگری بدون تماس (مطالعهٔ موردی: بازدیدکنندگان از جاذبه‌های گردشگری شهرستان آمل در موج دوم شیوع). فصلنامهٔ گردشگری شهری، 8(۱)، ۱۵-۱.
کشاورز، مهناز (1398).‌شناسایی عوامل تاٌثیرگذار در توسعهٔ گردشگری پایدار شهری با استفاده از روش مدل‌سازی ساختاری تفسیری (ISM) در شهر خرم‌آباد. فصلنامهٔ گردشگری شهری، 6(1)، 121-134.
کلابی، امیرمحمد (1400). طراحی مدل کسب‌وکار در گردشگری الکترونیک. فصلنامهٔ مطالعات مدیریت گردشگری، 16(53)، 50-۷۵.
نیکخواه، فرناز، کیانی فیض‌آبادی، زهره و نجارزاده، محمد (1400). تأثیر تجربهٔ گردشگری بر خاطرات، رضایتمندی و نیات رفتاری گردشگران شهر شیراز. فصلنامهٔ گردشگری شهری، 8(1)، 75-۱۰۰.
Baker, D. M. A., & Unni, R. (2022). Understanding Residents' Opinions and Support Toward Sustainable Tourism Development in the Caribbean: The Case of Saint Kitts and Nevis. The Coastal Business Journal, 18(1), 1.
Christou, P., Sharpley, R., & Farmaki, A. (2018). Exploring the emotional dimension of visitors' satisfaction at cultural events. Event Management, 22(2), 255-269.
Hashemkhani Zolfani, S., Sedaghat, M., Maknoon, R., & Zavadskas, E. K. (2015). Sustainable tourism: a comprehensive literature review on frameworks and applications. Economic research-Ekonomska istraživanja, 28(1), 1-30.
Hensler, C. D. (2014). Special Feature on Industrial Ecology as a Source of Competitive Advantage. Journal of Industrial Ecology, 18(5), 663-669.
Sharif, A., Ullah, S., Shahbaz, M., & Mahalik, M. K. (2021). Sustainable tourism development and globalization: Recent insights from the United States. Sustainable Development, 29(5), 957-973.
Smith, V. (2019). Indigenous Tourism: The 4Hs, Tourism & Indigenous People, edited by Richard Butler & Tom Hinch, Published by Thomson Haugh.
Williamson, M., Gaston, K. J., & Lonsdale, W. M. (2002). An asymptote is an asymptote and not found in species–area relationships. Journal of Biogeography, 29(12), 1713-1713.
Yang, J. T. (2012). Identifying the attributes of blue ocean strategies in hospitality. International Journal of Contemporary Hospitality Management, 24(5), 701-720.