نقش معماری خانه‌های روستایی در تمایلات رفتاری بازدیدکنندگان موزۀ میراث روستایی گیلان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری گردشگری، دانشکدة مدیریت و حسابداری، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

2 دانش‌آموختة کارشناسی ارشد برنامه‌ریزی گردشگری، پژوهشگر مستقل

چکیده

معماری و ویژگی‌های آن، یکی از عوامل مهم جذب گردشگران بوده و نقش مهمی در این حوزه ایفا کرده‌ است؛ حال آن‌که مجموعه‌سازی آن مبتنی ‌بر میراث روستایی در قالب موزه، می‌تواند قدرت این جذابیت را برای گردشگران دوچندان سازد. براین‌اساس، مقالۀ حاضر با هدف بررسی نقش معماری خانه‌های روستایی در تمایلات رفتاری بازدیدکنندگان در موزۀ میراث روستایی گیلان شکل گرفت. هدف پژوهش توصیفی ـ تبیینی بوده است. جامعۀ آماری را بازدیدکنندگان موزۀ میراث روستایی گیلان تشکیل داده‌اند. تعداد نمونۀ آماری، با توجه به فرمولی که در بخش روش پژوهش گزارش شده، 114 نفر برآورد شد. در این پژوهش، از روش نمونه‌گیری غیراحتمالی دردسترس استفاده شد. داده‌ها از طریق پرسش‌نامه جمع‌آوری شدند. روایی پرسش‌نامه به‌صورت صوری و پایایی آن براساس تحلیل آلفای کرونباخ تأیید شد. تحلیل داده‌ها و آزمون فرضیه‌ها، با استفاده از آمار توصیفی و آزمون رگرسیون چندمتغیره انجام شد. یافته‌ها نشان دادند که معماری و عناصر چشم‌انداز معماری، عملکرد معماری، زیبایی‌شناسی معماری و معناگرایی معماری، به‌ترتیب، بیشترین تأثیر را در تمایلات بازدیدکنندگان دارند. درنهایت نتیجه‌گیری شد که نقش متغیر «معماری خانه‌های روستایی» در «تمایلات بازدیدکنندگان موزۀ میراث روستایی گیلان» قوی‌تر و شدیدتر از نقش تک‌تک عناصر تشکیل‌دهندۀ معماری در تمایلات رفتاری آن‌هاست و این یعنی عناصر معماری اثری هم‌افزاینده دارند و در ترکیب با هم، قدرت تأثیرشان زیاد می‌شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Role of Rural Houses’ Architecture in Behavioral Intentions of Visitors at Guillan’s Rural Heritage Museum

نویسندگان [English]

  • Seyyed Mohammad Mirtaghian Rudsari 1
  • Mahshid Nasouti 2
1 Ph.D. Student in Tourism, Faculty of Management & Accounting, Allameh Tabataba’i University, Tehran, Iran
2 Master of Art in Tourism Planning, Independent Researcher
چکیده [English]

Architecture and its features have played an important role in attracting tourists; However, the Collectivization of architecture based on rural heritage in the form of a museum can double the power of this attraction for tourists. Accordingly, this paper aimed to investigate the role of rural houses architecture and its elements (Structural, Functional, Identity, Conceptualism, Aesthetics, Landscape, Powerfully & Uniqueness) in the behavioral intentions of visitors to the Guillan Rural Heritage Museum. The purpose of this research was descriptive-explanatory. The statistical population was the visitors to the museum. According to conditions that reported in Methodology section, the sample size was estimated to be 114 people. Non-probability sampling method was used. Data were collected through a questionnaire. The validity of the questionnaire was confirmed by face validity and its reliability was confirmed by Cronbach's alpha. Data analysis and hypothesis testing were performed using descriptive statistics and multivariate regression test. The findings showed that the architecture and its elements influence the behavioral intentions of the visitors of the Museum. However, the influence of the Landscape, Functional, Aesthetics, Conceptualism elements of architecture, respectively, have the greatest impact on visitors' intentions. In general, what has emerged is that the role of "rural house architecture" in visitors’ "behavioral intentions” of the Museum is stronger than the role of each architectural element in their behavioral intentions and that means that the architectural elements have an additive effect and, in combination, increases the power of their influences.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Rural Architecture
  • Behavioral Intention
  • Visitors
  • Guillan’s Rural Heritage Museum
ابوالقاسمی‌مقدم، مارال و صادقی، پریسا (1392). نقش آرکیتوریسم (معماری برای گردشگری) در توسعۀ گردشگری. اولین همایش ملی شهرسازی و معماری در گذر زمان، قزوین.
آذین، مهدیه (1395). نقش معماری سنتی اکوموزۀ گیلان در جذب گردشگر: مطالعۀ موردی: موزۀ میراث روستایی گیلان. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد. دانشکدۀ علوم اجتماعی: دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز.
افشاری‌آزاد، سمیه، سمندری، مجتبی و احمدی، داود (1393). ارتباط معماری و گردشگری. اولین همایش ملی توریسم و گردشگری سبز در ایران، همدان.
امامقلی، عقیل، آیوازیان، سیمون، زاده‌محمدی، علی و اسلامی، سیدغلامرضا (1391). «روان‌شناسی محیطی، عرصۀ مشترک معماری و علوم رفتاری». مجلۀ علوم رفتاری، دورۀ 4، شمارۀ 14، ص 23-44.
امیدی، احمد (1394). نگرشی بر نقش معماری در صنعت گردشگری با رویکردی بر ارائۀ اصول طراحی معماری در راستای گسترش گردشگری معماری. کنفرانس سالانۀ پژوهش‌های معماری، شهرسازی، مدیریت شهری، یزد.
بهبودی، ریحانه (1388). تأثیر معماری ایرانی ـ اسلامی بر انگارۀ ادراکی گردشگران اروپایی از ایران. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد. دانشکدۀ مدیریت: دانشگاه علامه طباطبایی.
پیرنیا، محمدکریم (1374). معماری اسلامی ایران. تهران: انتشارات دانشگاه علم و صنعت ایران.
پیوسته‌گر، یعقوب، حیدری، علی‌اکبر و اسلامی، مطهره (1396). «بازشناسی اصول پنجگانۀ استاد پیرنیا در معماری خانه‌های سنتی ایران و تحلیل آن با استناد به منابع اعتقادی اسلامی مطالعۀ موردی: خانه‌های شهر یزد». فصل‌نامۀ مطالعات شهر ایرانی اسلامی، دورۀ ۷، شمارۀ 27، ص 51-66.
تابان، محسن، پورجعفر، محمدرضا و پورمند، حسنعلی (1391). «هویت و مکان؛ رویکردی پدیدارشناسانه». فصل‌نامۀ هویت شهر، شمارۀ 10، ص 90-۷۹.
تاج‌زاده ‌نمین، ابوالفضل (1397). «تأثیر شناخت و هیجانات در میزان رضایت و تمایلات رفتاری از دیدگاه بازدیدکنندگان کاخ‌موزه». مجلۀ چشم‌انداز مدیریت دولتی، سال نهم، شمارۀ 34، ص 153-174.
تبریزی، نازنین و زال، محمدحسن (1394). «سنجش کیفیت عملکرد مقصدهای گردشگری میراث (مورد مطالعه: مجموعۀ تاریخی میربزرگ آمل)». دوفصل‌نامۀ مطالعات اجتماعی گردشگری، سال سوم، شمارۀ 5، ص 73-96.
توکلیان، علی و خالقی، نسیم (1397). باززنده‌سازی عناصر هویت‌ساز معماری سنتی و تأثیر آن بر انگاره ادراکی گردشگران. کنفرانس عمران، معماری، شهرسازی کشورهای جهان اسلام، تبریز.
جهانیان، منوچهر و احمدیان، آیدا (1395). «تحلیل نقش بازارهای سنتی ایران در جذب گردشگران خارجی (نمونۀ موردی: بازار بزرگ تهران)». فصل‌نامه گردشگری، دورۀ چهارم، شمارۀ 6، ص 9-23.
حجازی، مهرداد و مهدیزاده‌ سراج، فاطمه (1393). «رابطۀ معنا، زیبایی، شکل و سازه در معماری اسلامی ایران». مجلۀ پژوهش‌های معماری اسلامی، دورۀ ۲، شمارۀ 1: ص 9-24.
حسین‌زاده ‌دلیر، کریم و یوسفی ‌شهیر، هانیه (1393). «ارزیابی میزان سازگاری کاربری‌های پیرامونی آثار تاریخی با توسعۀ گردشگری شهری، نمونۀ موردی: منطقۀ تاریخی ـ فرهنگی تبریز». فصل‌نامۀ جغرافیا و برنامه‌ریزی، دورۀ ۱۸، شمارۀ 48، ص 97-121.
خسروجردی، مدینه و نورپور، مهدی (1395). «تحلیل نگرش روستاییان نسبت به گردشگری با استفاده از نظریۀ رفتار برنامه‌ریزی‌شده (مورد مطالعه: بخش درودزن شهرستان مرودشت)». فصلنامۀ برنامه‌ریزی توسعۀ گردشگری، دورۀ ۵، شمارۀ 19، ص 153-174.
دیبا، داراب (1378). «الهام و برداشت از مفاهیم بنیادی معماری ایران». مجلۀ فرهنگ و معماری، سال اول، شمارۀ 1، ص 97-106.
دیناری، احمد (1384). گردشگری شهری در ایران و جهان. مشهد: واژگان خرد.
زال، محمدحسن، رمضان‌زاده ‌لسبوئی، مهدی و اسماعیلی، امین (1397). «بافت سنتی شهری و نقش آن در توسعۀ گردشگری میراث فرهنگی، مطالعۀ موردی: بافت قدیم شهر ساری». فصل‌نامۀ مدیریت شهری، دورۀ 17، شمارۀ 53، ص 7-26.
زال، محمدحسن (1396). «تحلیل ظرفیت‌های معماری سنتی با رویکرد گردشگری میراث فرهنگی، مطالعۀ موردی: کاخ خورشید در کلات نادری». مجلۀ خراسان بزرگ، سال هشتم، شمارۀ 26، ص 93-112.
راستادبروجنی، مرضیه، سارلی، رضا، سارلی، زینب، خوجه، یعقوب و خداداد، مهدی (1396). «واکاوی اثرات بافت‌های تاریخی بر توسعۀ گردشگری فرهنگی شهرستان گمیشان». مجلۀ میراث و گردشگری، دورۀ ۲، شمارۀ 5، ص 87-108.
رحمتی، محمدحسین (1376). نقش عناصر تجسمی در خلق فضای معنوی بارگاه حضرت معصومه (س) قم. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، دانشکدۀ هنر و معماری: دانشگاه تربیت مدرس.
رهبری‌پور، کسری، سالک، رقیه، پژوهان، موسی و قاسم‌زاده، بهنام (1397). «بررسی کیفیت خدمات موزه‌ها از نگاه گردشگران و تأثیر آن بر رضایت و تمایلات رفتاری آنان، مورد مطالعاتی: موزه‌های مشروطه و قاجار تبریز». فصل‌نامه آرمانشهر، دورۀ ۱۱، شمارۀ 23، ص 41-52.
سالاری، ملیکا و مهدوی، افسون (1395). بررسی تأثیر روان‌شناسی محیطی بر الگوهای رفتاری و تحقق فرهنگ (نمونۀ موردی: محلۀ ماهانی کرمان). دومین همایش ملی فرهنگ، گردشگری و هویت شهری، کرمان.
سرایی، محمدحسین، رضایی، پژمان و غیاثی، ثنا (1394). ارزیابی جایگاه گردشگری تاریخی یزد با تأکید بر خانه‌های سنتی. همایش ملی معماری و شهرسازی بومی ایران، یزد.
سلطانی، پگاه (1393). بررسی تأثیر عوامل معماری (فرم، مصالح، بافت) بر ایجاد فضاهای ناهنجار اجتماعی. همایش ملی نظریه‌های نوین در معماری و شهرسازی، قزوین.
شهبازی، مجید و ترابی، زهره (1393). «مقایسۀ باز تعریف و باز به‌کارگیری سنت در معماری معاصر ایران و اروپا». فصل‌نامۀ هویت شهر، دورۀ ۸، شمارۀ 19، ص 35-48.
صمدی، ژیلا، وطن‌خواه، میلاد و حسینی‌نژاد، منصوره (1394). بررسی نقش گردشگری و معماری پایدار در راستای تحقق توسعۀ پایدار. همایش ملی عمران و معماری با رویکرد توسعۀ پایدار، فومن.
فتحی، محمدحسین، اشرفی، زهرا و خلیجی، محمدعلی (1392). «ارزیابی پتانسیل گردشگری ابنیۀ تاریخی شهر تبریز». فصل‌نامه جفرافیای چشم‌انداز زاگرس، دورۀ پنجم، شمارۀ 18، ص 107-123.
فرجی‌راد، عبدالرضا و افتخاریان، بهنام (1391). «بررسی نقش معماری در صنعت گردشگری (مطالعۀ موردی: معماری ایران)». فصل‌نامۀ جغرافیایی فضای گردشگری، دورۀ ۱، شمارۀ 3، ص 49-67.
کرت­گروتر، یورگ. (1393). زیباییشناسی در معماری، ترجمة مجتبی دولتخواه و سولماز همتی، تهران: کتاب آبان.
گرزالدینی‌نادری، مرجانه (1394). بررسی الگوهای معماری بومی فضاهای مسکونی روستایی و نقش آن در توسعۀ گردشگری (مطالعۀ موردی روستای شاهکلا، شهرستان سوادکوه). سومین همایش ملی گردشگری، جغرافیا و محیط‌زیست پایدار، همدان.
لاری، امین (1386). «معماری و عکاسی». ماهنامۀ عمران، معماری و شهرسازی، سال پنجم، شمارۀ 42، ص 23-28.
محمدی‌استاد کلایه، مریم، لاریجانی، مریم و مخدوم، مجید (1395). «تحلیل گسترش گردشگری براساس مدل SWOT (مطالعۀ موردی: احداث موزۀ میراث روستایی در پارک جنگلی سراوان)». مجلۀ پژوهش‌های محیط‌زیست، دورۀ ۷، شمارۀ 13، ص 215-224.
مطیعی‌لنگرودی، سیدحسن، نصرتی، فردین و ایمانی، بهرام (1389). «ارزیابی دیدگاه گردشگران موزۀ میراث در توسعۀ روستایی (مطالعۀ موردی موزۀ میراث روستایی گیلان». مجلۀ جغرافیای انسانی، سال دوم، شمارۀ 14، ص 187-198.
معماریان، حسین، مهدوی‌نژاد، محمدجواد، و دهقان‌نیری، محمود (1395). «اولویت‌بندی معیارهای صنعت گردشگری در میراث صنعتی معماری با استفاده از تکنیک تصمیم‌گیری چندمعیاره (مورد مطالعه: منطقۀ ورسک)». فصل‌نامۀ گردشگری، دورۀ ۶، شمارۀ 5، ص 21-31.
موزۀ میراث روستایی گیلان (1395). [http://www.gecomuseum.com/fa/Cshow754.aspx] (تاریخ بازیابی: 17 آذر 1398).
میرتقیان‌رودسری، سیدمحمد و خراسانی، محمدامین (1398). «آسیب‌شناسی مطالعات گردشگری در فصل‌نامۀ پژوهش‌های روستایی: کاربست تحلیل محتوا». فصل‌نامۀ پژوهش‌های روستایی، دورۀ ۱۰، شمارۀ 2، ص 328-359.‌
میرحسینی، زینب‌السادات و جهان‌بخش، کریم (1395). «بررسی تأثیر مؤلفه‌های کالبدی بافت تاریخی بر امنیت محیطی گردشگران (مطالعۀ موردی: محلۀ چرخاب شهر اردکان)». فصل‌نامۀ هویت شهر، سال دهم، شمارۀ 28، ص 89-104.
میرمرادی، سمیه (1386). «ارزش‌های ماندگار در سازه‌های سنتی ایران». ماهنامۀ عمران، معماری و شهرسازی، سال پنجم، شمارۀ 45، ص 42-48.
ندیمی، ضحی، ماندگاری، کاظم و محمدی، علی (1393). «اطوار مرکز، تحلیلی بر مراتب مفهوم مرکز در معماری». دوفصل‌نامۀ مطالعات معماری ایرانی، دورۀ ۳، شمارۀ 5، ص 115-129.
Ajzen, I. (1991). “The theory of planned behaviorˮ. Organizational behavior and human decision processes, 50(2), 179-211.
Barker, R. G. (1968). Ecological Psychology: Concept and Methods for studing Environment of Humam Behavior. Stanford, CA: Stanford University Press.
Blasco López, M. F., Virto, N. R., Manzano, J. A., & García-Madariaga, J. (2020). “Archaeological tourism: looking for visitor loyalty driversˮ. Journal of Heritage Tourism, 15(1), 60-75.
Boyer, M. C. (1996). The city of collective memory: its historical imagery and architectural entertainments. Mit Press.
Brunswik, E. (1956). Perception and the representative design of psychological experiments. Berkeley: University of California Press.
Canter, D. (1986). “Putting Situations in their Place Foundations for a Bridge Between Social and Environmetal Psychologyˮ In. A. Furnham (Ed), Social Behavior in Context. London: Allyn & Bacon.
Castellanos-Verdugo, M., Oviedo-García, M. A., & Martín-Ruiz, D. (2011). “Tourist assessment of archaeological sites: The case of the archaeological complex of Itálica (Seville, Spain)ˮ. Visitor Studies, 14(1), 100-112.
Chhabra, D. (2010). Sustainable marketing of cultural and heritage tourism. Abingdon, UK: Routledge.
Cullen, G. (1962). Civic Design Studies, Calcutta: CMPO.
Dargahi, S., & Pazhouhanfar, M. (2014). “The Role of Hotel Architecture in Tourists Attraction Developmentˮ. European Online Journal of Natural and Social Sciences, 3(4), 276-288.
Dunning Thierstein, C. (2019). “Sustainable archaeological tourism through standards for good practiceˮ. In Comer, D. C. & Willems, A. (Ed.), Feasible Management of Archaeological of Heritage Sites Open to Tourism (pp. 57-68). Berlin: Springer.
Farshidfar, R., & Pourkhiz, I. (2014). “Architecture of tourism and its effect on attract tourism in Iranˮ. International Journal of Architecture and Urban Development, 4(4), 67-72.
Gibson, J. J. (1979). The ecological approach to visual perception. Boston: Houghton Mifflin.
Grutter, J. K. (1987). Ästhetik der Architektur Grundlagen der Architektur-Wahrnehmung (German Edition). Publisher: W. Kohlhammer.
Ittelson, W. H. (1973). “Environmental perception and contemporary perceptual theoryˮ, In W. H. Ittelson (ed.) Environment and Cognition. New York: Seminar Press.
Izadi Najafabadi, F., Torabi Farsani, N., Saghafi, M. R., & Mansouri Roudkoli, S. (2019). “Key Components for Organizing Architectural Tours in Isfahan, Iranˮ. Journal of Quality Assurance in Hospitality & Tourism, 20(3), 259-272.
Kaur, S. & Kaur, M. (2019). “Behavioral intentions of heritage tourists: Influential variables on recommendations to visitˮ. Journal of Heritage Tourism, 15(5), 511-532. Doi: https://doi.org/10.1080/1743873X.2019.1692852
Khaksar, A., Tahmouri, A., & Hoseinrazavi, S. (2011). “The Reciprocal Effects of Architecture and Tourism: The Sustainability Approachˮ. Journal of Tourism, Hospitality & Culinary Arts, 3, 33-43.
Lewin, K. (1944). construct in Psychology and psychological Ecology. University of Iowa Studies in Child welfare.
Lynch, K. (1960). The Image of the City. The Massachusetts Institute of Technology Press.
Maggi, M., & Falletti, V. (2000). Ecomuseums in Europe-What they are what they can be. Publisher: Istituto ricerche economico-sociali del Piemonte.
Meiss, P. V. (2013). Elements of Architecture: From Form to Place + Tectonics. 2nd Edition, EPFL Press.
Noraslinda, A. R., Norhazliza, H., & Khalilah, Z. (2018). “Architectural Value for Urban Tourism Placemaking to Rejuvenate the Cityscape in Johor Bahru”. IOP Conference Series: Materials Science and Engineering (Vol. 401, No. 1, p. 012010). IOP Publishing.
Norberg-Schulz, C. (1980). Genius Loci: Towards a Phenomenology of Architecture. Rizzoli.
Ockman, J., & Frausto, S. (2005). Architourism. Authentic, escapist, exotic, spectacular. Munich, Germany: Prestel.
Palau-Saumell, R., Forgas-Coll, S., & Sánchez-García, J. (2016). “The role of emotions in a model of behavioral intentions of visitors to the Gaudí historic house museums in Barcelona, Spain”. Visitor Studies, 19(2), 156-177.
Piatkowska, K. K. (2012). “Economy and architecture. The role of architecture in process of building the economic potential of spaceˮ. Humanities and Social Sciences Review, 1(2), 549–555.
www.platou.at. (2007). “Architecture in tourism: Analysis of the interaction between architecture and tourismˮ. Retrieved May 22, 2020, from http:// www.platou.at/portal3/images/stories/Download/amg_summary.pdf
Pramanik, S. A. K., Hossain, M. E., & Azam, M. S. (2016). “The Impacts of Visitors’ Attitude on Visit Intention in the Context of Museum Applying SEM: Offering an Alternative Visit Intention Modelˮ. Bangladesh Journal of Tourism, 1(1), 1-14.
Pratheep, P. S. (2013). “Sustainable architecture and tourism managementˮ. International Journal for Environmental Rehabilitation and Conservation, 4(2), 38-49.
Rapoport, A. (1990). The Meaning of the Built Environment: A Nonverbal Communication Approach. University of Arizona Press.
Rattanaprichavej N. (2019). “An Interaction of Architectural Design and Perceived Value Toward Revisit Intention in Artificially Built Attractionsˮ. Real Estate Management and Valuation, 27(3), 69-80.
Scerri, M., Edwards, D., & Foley, C. (2016). “The value of architecture to tourism”. 26th Annual CAUTHE Conference. In Proceedings of 26th Annual CAUTHE Conference (pp. 1-21).
Shaw, G. B. (2015). “Tourism by design: Signature architecture and tourismˮ. Tourism Review International, 19(4), 235–241.
Shayegan, S. (2019). The role of integrated ancient architecture attributes in promoting tourist destination. A thesis submitted to the graduate school of applied sciences of near east university. http://docs.neu.edu.tr/library/6817513232.pdf
Shulman, G. (2012). Connecting people with architecture: Architecture’s new role in developing countries. In 6th Conference of the International Forum on Urbanism (IFoU): TOURBANISM, Barcelona, 25-27 gener (pp. 1-11). International Forum on Urbanism.
Specht, J. (2014). Architectural tourism: building for urban travel destinations. Springer.
Taheri, G., & Emamgholi, A. (2017). “Tourism improvement based on sustainable architecture and new functions of textures and historical buildings and their alterations”. Bulletin de la Société Royale des Sciences de Liège, 86, 831-844.
Vukadinovic, I. (2011). Architecture in tourism visitors’ perspective, case of Copenhagen. Master Thesis, Department of Service Management and Service Studies, Campus of Helsingborg, Lunds University, Advisor: Su Mi Dahlgaard-Park.
Yi, X., Lin, V. S., Jin, W., & Luo, Q. (2017). “The authenticity of heritage sites, tourists’ quest for existential authenticity, and destination loyaltyˮ. Journal of Travel Research, 56(8), 1032-1048.