رقابت‌پذیری گردشگری شهرهای ایران در پرتو مدیریت مقصد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری مدیریت دولتی، گروه مدیریت، مؤسسۀ عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه‌ریزی، تهران، تهران، ایران.

2 دانشیار گروه مدیریت، مؤسسۀ عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه‌ریزی، تهران، تهران، ایران

3 پژوهشگر گروه مدیریت، مؤسسۀ عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه‌ریزی، تهران، تهران، ایران.

4 استادیار گروه مدیریت جهانگردی، دانشکدۀ مدیریت و حسابداری، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، تهران، ایران.

10.22034/jtd.2021.274046.2278

چکیده

یکی از اصلی‌ترین شاخص‌های سنجش توسعهٔ گردشگری شهرها رقابت‌پذیری آن‌ها است که در توسعهٔ عمومی گردشگری کشور نیز نقش بسزایی ایفا می‌کند. هدف این پژوهش سنجش رقایت‌پذیری گردشگری شهرهای ایران با در نظر گرفتن مدیریت مقصد به منزلهٔ متغیر تعدیل‌گر است. در این پژوهش، با بهره‌گیری از رویکردی پیشرونگر و مبتنی بر قابلیت‌های شهرهای ایران برای توسعهٔ گردشگری، ابتدا مدل مفهومی اولیه مبتنی بر ادبیات تحقیق احصا شد و سپس پرسش‌نامهٔ تدوین‌شده با دیدگاه‌های خبرگان دانشگاهی بازنگری و اصلاح شد. سپس، این پرسش‌نامه به راهنمایان گردشگری مجرب داده شد تا مدل مفهومی با روش تحلیل مسیر مبتنی بر PLS از نظر کمّی آزموده شود. نتایج تحقیق نشان داد که رقابت‌پذیری گردشگری شهرهای ایران در هیچ‌یک از شاخص‌های تدوین‌شدهٔ رقابت‌پذیری مبتنی بر قابلیت ـ شامل استانداردهای گردشگری، ظرفیت رشد گردشگری، رقابتی ‌بودن بنگاه‌های گردشگری و گردشگری آینده‌نگر ـ در وضعیت مطلوبی قرار ندارد و نمرات کسب‌شده در تمامی شاخص‌ها کمتر از میانگین یعنی عدد 3 است. همچنین، درخصوص رقابت‌پذیری گردشگری شهرهای ایران، نقش تعدیلگری مدیریت مقصد بر متغیر شرایط تقاضا تأیید شد، ولی درخصوص سایر متغیرها رد شد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Iran Cities Tourism Competitiveness in the Lights of Destination Management

نویسندگان [English]

  • Hamed Khanzadeh 1
  • Farajollah Rahnavard 2
  • Nasser Bamdad 3
  • Seyed Mojtaba Mahmoudzadeh 4
1 PhD in Public Administration, Department of Management, Institute for Management and Planning Studies, Tehran, Tehran, Iran.
2 Associate Professor, Department of Management, Institute for Management and Planning Studies, Tehran, Tehran, Iran .
3 Academic Researcher, Department of Management, Institute for Management and Planning Studies, Tehran, Tehran, Iran.
4 Assistant Professor, Department of Tourism Management, Faculty of Management and Accounting, Allameh Tabataba’i University, Tehran, Tehran, Iran.
چکیده [English]

One of the main indicators for measuring the development of tourism in cities is their competitiveness, which also plays an important role in the general development of tourism in the country. The purpose of this study is to measure Iran cities tourism competitiveness by considering destination management as a moderating variable. In this study, using a progressive approach based on the capabilities of Iranian cities for tourism development, first the initial conceptual model based on research literature was developed and then a questionnaire was reviewed and revised with the opinions of academic experts. This questionnaire was then provided to experienced tour guides in order to test the conceptual model with PLS-based route analysis method. The results showed that the competitiveness of tourism in Iranian cities is not in a favorable position in any of the indicators of competitiveness based on capability, including tourism standards, tourism growth capacity, competitiveness of tourism enterprises and futuristic tourism, and the scores obtained in all indicators are below average. That is, the number is 3. Also, regarding the competitiveness of tourism in Iranian cities, the moderating role of destination management on the variable of demand conditions was confirmed, but regarding other variables, it was rejected.

کلیدواژه‌ها [English]

  • tourism"
  • competitiveness"
  • destination management"
  • city"
  • "
  • Iran"

مراجع

ایمانی خوشخو، محمدحسین و نادعلی‌پور، زهرا (1395). ارائهٔ الگوی مفهومی رقابت‌پذیری مقصد گردشگری در چارچوب توسعهٔ پایدار. گردشگری و توسعه، 5(1)، 84-106.
چاک‌گی، ادواردو فایوسولا (1382). جهانگردی در چشم‌اندازی جامع، ترجمهٔ علی پارساییان و سیدمحمد اعرابی. تهران: انتشارت دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
داداش‌پور، هاشم (1380). مدیریت شهری اهداف و راهبردها. تدبیر، (120).
رضازاده، راضیه (1385). رویکردی روان‌شناسانه و جامعه‌شناسانه به هویت مکانی در شهرهای جدید، مجموعه‌مقالات همایش بین‌المللی شهرهای جدید. تهران: انتشارات شرکت عمران شهرهای جدید.
رنه شورت، جان (1388). نظریهٔ شهری ارزیابی انتقادی، ترجمهٔ کرامت‌الله زیاری و همکاران. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
رهنمایی، محمدتقی (1390). گردشگری شهری. تهران: سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور.
فرزین، محمدرضا و نادعلی‌پور، زهرا (1389). عوامل مؤثر بر مزیت رقابتی مقصدهای گردشگری در ایران (موردمطالعه: منطقۀ چابهار). مطالعات مدیریت گردشگری، 5(14)، 40-67.
Ács, Z. J., Bosma, N., & Sternberg, R. (2008). The entrepreneurial advantage of world cities: evidence from global entrepreneurship monitor data (No. 2008, 063). Jena economic research papers.
Ahmed, Z. U. (1991). The influence of the components of a state's tourist image on product positioning strategy. Tourism Management, 12(4), 331-340.
Azzopardi, E. (2008, May). A conceptual model for tourism destination competitiveness. In International Workshop on Competitive Strategies for Small States (Vol. 5, No. 6).
Bahar, O., & Kozak, M. (2007). Advancing destination competitiveness research: Comparison between tourists and service providers. Journal of Travel & Tourism Marketing, 22(2), 61-71.
Bălan, D., Balaure, V., & Vegheş, C. (2009). Travel and tourism competitiveness of the world’s top tourism destinations: an exploratory assessment. Annales Universitatis Apulensis Series Oeconomica, 11(2), 979-987.
Bordas, E. (1994). Competitiveness of tourist destinations in long distance markets. The Tourist Review, 49(3), 3-9.
Bosma, N., & Sternberg, R. (2014). Entrepreneurship as an urban event? Empirical evidence from European cities. Regional studies, 48(6), 1016-1033.
Brito, L. A. L., & Vasconcelos, F. C. D. (2004). Vantagem competitiva: o construto e a métrica. Revista de Administração de Empresas, 44, 51-63.
Buhalis, D. (2000). Marketing the competitive destination of the future. Tourism Management, 21(1), 97-116.
Buhalis, D., & Costa, C. (Eds.). (2006). Tourism management dynamics: trends, management and tools. Routledge.
Catanet, A., & Cătălina, R. (2008). Competitiveness of Romania as a tourist destination, Annals of the University of Oradea. The Economic Science Series, 17(4).
Cohen, J. (1992). A power primer. Psychological bulletin, 112(1), 155.
Crouch, G. I. (2007). Modelling destination competitiveness. A survey and analysis of the impact of competitiveness attributes.
Crouch, G. I., & Ritchie, J. B. (1999). Tourism, competitiveness, and societal prosperity. Journal of Business Research, 44(3), 137-152.
Cunningham, J. B., & Lischeron, J. (1991). Defining entrepreneurship. Journal of small business management, 29(1), 45-61.
D’hartser, A. (2000). Lessons in managerial destination competitiveness in the case of Foxwoods Casino Resort. Tourism Management, 21(1), 23-32.
Dwyer, L., & Kim, C. (2003). Destination competitiveness and bilateral tourism flows between Australia and Korea. Journal of Tourism Studies, 14(2), 55.
Dwyer, L., & Kim, C. (2003). Destination competitiveness: determinants and indicators. Current Issues in Tourism, 6(5), 369-414.
Enright, M. J., & Newton, J. (2005). Determinants of tourism destination competitiveness in Asia Pacific: comprehensiveness and universality. Journal of Travel Research, 43(4), 339-350.
Fornell, C., & Larcker, D. F. (1981). Evaluating structural equation models with unobservable variables and measurement error. Journal of Marketing Research, 18(1), 39-50.
Gomezelj, D. O., & Mihalič, T. (2008). Destination competitiveness—Applying different models, the case of Slovenia. Tourism Management, 29(2), 294-307.
Grabler, K. (1997). Perceptual mapping and positioning of tourist cities. International City Tourism. London: Pinter, 101-113.
Hair Jr, J. F., Hult, G. T. M., Ringle, C., & Sarstedt, M. (2016). A primer on partial least squares structural equation modeling (PLS-SEM). Sage publications.
Hassan, S. (2000). Determinants of market competitiveness in an environmentally sustainable tourism industry. Journal of Travel Research, 38(3), 239-245.
Heath, E., & Wall, G. (1991). Marketing tourism destinations: a strategic planning approach. John Wiley & Sons, Inc.
Henseler, J., Ringle, C. M., & Sinkovics, R. R. (2009). The use of partial least squares path modeling in international marketing. In New challenges to international marketing. Emerald Group Publishing Limited.
Jones, S. R. (2007). Supporting urban entrepreneurs: law, policy, and the role of lawyers in small business development. W. New Eng. L. Rev., 30, 71.
Kozak, M. (1999). Destination competitiveness measurement: Analysis of effective factors and indicators.
Kozak, M., & Baloglu, S. (2010). Managing and marketing tourist destinations: Strategies to gain a competitive edge (Vol. 21). Routledge.
Krugman, P. R. (1996). Making sense of the competitiveness debate. Oxford review of economic policy, 12(3), 17-25.
Lall, S. (2001). Competitiveness indices and developing countries: an economic evaluation of the global competitiveness report. World development, 29(9), 1501-1525.
Law, C. M. (1996). Urban tourism. Routledge, London.
Lee, C. F., & King, B. (2006). Assessing destination competitiveness: An application to the hot springs tourism sector. Tourism and Hospitality Planning & Development, 3(3), 179-197.
Leiper, N. (2008). Why ‘the tourism industry’is misleading as a generic expression: The case for the plural variation, ‘tourism industries’. Tourism Management, 29(2), 237-251.
Medlik, S. (2012). Dictionary of travel, tourism and hospitality. Routledge.
Nadalipour, Z., Khoshkhoo, M. H. I., & Eftekhari, A. R. (2019). An integrated model of destination sustainable competitiveness. Competitiveness Review: An International Business Journal.
Navickas, V., & Malakauskaite, A. (2009). The possibilities for the identification and evaluation of tourism sector competitiveness factors. Engineering Economics, 61(1).
Nazmfar, H., Eshghei, A., Alavi, S., & Pourmoradian, S. (2019). Analysis of travel and tourism competitiveness index in middle-east countries. Asia Pacific Journal of Tourism Research, 24(6), 501-513.
Pike, S., & Ryan, C. (2004). Destination positioning analysis through a comparison of cognitive, affective, and conative perceptions. Journal of Travel Research, 42(4), 333-342.
Porter, M. E. (1985). Competitive Advantage: Creating and sustaining superior performance. Competitive advantage, 167, 167-206.
Ritchie, J. B., & Crouch, G. I. (2003). The competitive destination: A sustainable tourism perspective. Cabi.
Rodríguez-Díaz, B., & Pulido-Fernández, J. I. (2020). Sustainability as a key factor in tourism competitiveness: A global analysis. Sustainability, 12(1), 51.
Roman, M., Roman, M., Prus, P., & Szczepanek, M. (2020). Tourism competitiveness of rural areas: Evidence from a region in Poland. Agriculture, 10(11), 569.
Rumelt, R. P., Schendel, D. E., Teece, D. J. (1994). Fundamental issues in strategy: a research agenda. Harvard business school Press.
Sharma, P., & Chrisman, S. J. J. (2007). Toward a reconciliation of the definitional issues in the field of corporate entrepreneurship. In Entrepreneurship (pp. 83-103). Springer, Berlin, Heidelberg.
Swarbrooke, J. (1999). Sustainable tourism management. Cabi.
Thompson, D. (2012). L3CS: an innovative choice for urban entrepreneurs and urban revitalization. Am. U. Bus. L. Rev., 2, 115.
United Nation World Tourism Organization [UNWTO]. (2011). International tourism highlights, 2011 edition. UNWTO.
Vasconcelos, F. C., & Cyrino, Á. B. (2000). Vantagem competitiva: os modelos teóricos atuais ea convergência entre estratégia e teoria organizacional. Revista de Administração de Empresas, 40(4), 20-37.
Wang, Y., & Pizam, A. (Eds.). (2011). Destination marketing and management: Theories and applications. Cabi.
Weaver, D. B., & Lawton, L. J. (2006). Tourism Management. Brisbane, Australia:
Yoon, Y. (2002). Development of a structural model for tourism destination competitiveness from stakeholders' perspectives (Doctoral dissertation, Virginia Tech).

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار