مطالعه ظرفیت های گردشگری میراث فرهنگی و طبیعی در نوار ساحلی مکران استان هرمزگان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشگاه هنر، شهر تهران، استان تهران

10.22034/jtd.2019.174166.1666

چکیده

ظرفیتهای میراث فرهنگی و طبیعی، به عنوان جاذبه های گردشگری نقش مهمی در ارتقاء نظام گردشگری ایفا میکنند. نوار ساحلی مکران در جنوب شرق ایران بعلت برخورداری از ظرفیتهای میراث فرهنگی و طبیعی بعنوان ظرفیتهای گردشگری، نیازمند انجام مطالعات لازم جهت ارائه برنامه های مدون مداخلاتی میباشد. هدف از انجام تحقیق حاضر، مطالعه و توصیف ظرفیتهای گردشگری میراثیِ سواحل مکرانِ هرمزگان بمنظور تلاش در راستای ارتقاء کیفیت گردشگری میباشد که بر مبنای بررسی ظرفیتهای میراث فرهنگی (ملموس و ناملموس) و طبیعی مرتبط با نظام گردشگری در نوار ساحلی مکران هرمزگان میسر شده است. تحقیق حاضر به شیوه توصیفی و با اتکاء به استقراء در مطالعه و شناسایی ظرفیتهای مواریث فرهنگی و طبیعی صورت پذیرفته است. نتایج حاصل نشان میدهد که نقش ظرفیتهای میراث طبیعی، در نظام گردشگری مکران شایان توجه بوده و پس از آن ظرفیتهای میراث فرهنگی ملموس و سپس میراث فرهنگی ناملموس در برنامه های مداخلاتی مطرح میشوند. بهبود اقتصاد منطقه و تقویت ارتباط گردشگران با طبیعت بکر از مهمترین ویژگیهایی است که از سوی مواریث فرهنگی و طبیعی تأمین گردیده است. از مهمترین مصادیق واجد ارزشهای میراث طبیعی جنگلهای مانگرو و تالاب تیاب هستند و مصادیقی چون محوطه کوه مبارک و روستای گیگن در گروه مواریث فرهنگی ملموس و رسوم، بازیها، غذاها و روشهای صید در گروه مواریث فرهنگی ناملموس، جزو مصادیق دارای انطابق غالب با ویژگیهای گردشگری در منطقه میباشند. با توجه به نقش حائز اهمیت ظرفیتهای گردشگری میراث طبیعی در منطقه، در راهبردهای تحرکبخشی به ظرفیتهای گردشگری، استفاده از این ظرفیتها واجد اولویت میباشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Study of cultural and natural heritage tourism capacities in the Coastal strip of Makran in Hormozgan province

نویسنده [English]

  • Alireza Razeghi
University of Art, Tehran, Iran
چکیده [English]

Capacities of the cultural and natural heritage as tourism attractions have an important role in promoting the tourism related organization of each country. The coastal strip of Makran in the southe of Iran, due to its potential cultural and natural heritage as tourism potential and attractions, requires conducting studies to present Strategic Plans. The aim of this research is to study and describe the Heritage Tourism Capacities of Coastal zone of Makran in Hormozgan in order to improve the quality of tourism by surveying the Capacities of natural and cultural heritage (tangible and intangible) in the coastal zone of Makran. Current study by Descriptive method was done Based on recognition of cultural and natural resources. The results of this study show that the role of natural heritage capacities in the Makran is significant in the tourism system of the region and then the capacities of the tangible cultural heritage and after that intangible cultural heritage are raised In the interventions. Improving the region's economy and strengthening the relationship of tourists with cultural and natural heritages are some of the most important features provided by the values of heritages such as Mangrove forests, Tiab Wetland, Mobarak castle and Geigen Village for tangible heritages. The customs, Games, foods and Traditional methods of fishing are the cases related to intangible heritages that have a dominant adaptation with the tourist attractions in this region.

کلیدواژه‌ها [English]

  • tourism capacities
  • Cultural Heritage
  • Natural Heritage
  • Coastal strip of Makran in Hormozgan province
احمدی لاشکی، محمدجواد، شیخ‎الاسلامی، علیرضا (1394). «آمایش منطقه‎ای و توسعۀ پایدار گردشگری، مطالعۀ موردی: مناطق چالوس، کلاردشت و نوشهر». اولین همایش بین‎المللی و چهارمین همایش ملی گردشگری، جغرافیا و محیط‌زیست پایدار، همدان.
تقوایی، مسعود، وارثی، حمیدرضا، درکی، افشین (1390). «بررسی نقش نورپردازی در توسعۀ گردشگری شهری (مطالعۀ موردی: شهر اصفهان)». مطالعات و پژوهشهای شهری و منطقهای، سال دوم، شمارۀ 8، ص 1-18.
توحیدی، فایق (1381). آشنایی با میراث فرهنگی. انتشارات سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی تهران.
جعفری، علی و فتاحی دارنی، مهدی (1392). «بررسی جاذبه‎ها، میراث فرهنگی و ظرفیت‎های گردشگری در توسعۀ پایدار، نمونۀ موردی روستای کندوله از توابع استان کرمانشاه». اولین همایش ملی مدیریت گردشگری، طبیعتگردی و جغرافیا، سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان همدان.
جعفری صمیمی، احمد و خبره، شیما (1392). «اثر گردشگری بر توسعۀ انسانی». مجلۀ برنامهریزی و توسعۀ گردشگری، سال دوم، شمارۀ 7، ص 11-24.
حجت، مهدی (1380). میراث فرهنگی در ایران، سیاستها برای یک کشور اسلامی. تهران: سازمان میراث فرهنگی کشور (پژوهشگاه).
حسن‎پور لمر، سعید، ستاری ساربانقلی، حسن (1392). «بررسی و تحلیل نقش صنعت گردشگری در ساختار شهرهای تاریخی، مطالعۀ موردی شهر تاریخی ماسوله». اولین همایش ملی مدیریت گردشگری، طبیعتگردی و جغرافیا، سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان همدان. www.civilica.com/Paper-CTHG01-CTHG01_115.html
دلاور، علی (1374). مبانی نظری و عملی پـژوهش در علـوم انـسانی و اجتمـاعی، تهران: انتشارات رشد.
رضوانفر، مرتضی (1395). «رویکردی انسان‎شناختی به: گفتمان میراث طبیعی و گردشگری روستایی». جامعهپژوهی فرهنگی، پژوهشگاه علوم انسانی، سال هفتم، شمارۀ 1، ص 151-133.
رضوانی، علی‎اصغر (1380). «اکوتوریسم و نقش آن در حفاظت محیط‌زیست». محیط‌شناسی، دورۀ 29، شمارۀ 31، ص 115-122.
زارع اشکذری، سیدمحمد، سقایی، محسن، موسوی، میرنجف و مختاری ملک‎آبادی، رضا (1395). «تحلیلی بر نقش جاذبه‎های میراث فرهنگی در توسعه و جذب گردشگری شهری در ایران مرکزی». پژوهشهای جغرافیای انسانی، دورۀ 48، شمارۀ 3، ص 407-427.
عباس‎زاده، مظفر، محمدمرادی، اصغر، سلطان‎احمدی، الناز (1394). «نقش ارزش‎های میراث معماری و شهری در توسعۀ گردشگری فرهنگی، مطالعۀ موردی بافت تاریخی ارومیه». فصل‌نامۀ علمی ـ پژوهشی مطالعات شهری، دورۀ 4، شمارۀ 14، ص 77-90.
غنمی، امید، صمدی، یونس، چراغی، سوسن (1385). مجموعه قوانین، مقررات، آییننامهها و معاهدات سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری. تهران: سازمان میراث فرهنگی.
فرهودی، رحمت‎الله، شورجه، محمود و صبوری، حسن (1389). «برآورد اثر تغییرات فصلی بر درآمد گردشگری در معبد آناهیتا با تحلیل رگرسیونی». مجلۀ جغرافیا و توسعه، دورۀ 8، شمارۀ 17، ص 45-62.
کبیری ‎هندی، مریم و دانه‎کار، افشین (1390). «رویکرد یک‌پارچه در مدیریت و حفاظت میراث طبیعی و فرهنگی». نامۀ باستانشناسی، دورۀ اول، شمارۀ 1، ص 147-159.
کیانی، اکبر و درویشی، حسین (1392). «نقش چشم‎اندازهای طبیعی و تاریخی در جذب گردشگر و توسعۀ گردشگری شهری، مطالعۀ موردی شهر دره‌شهر». اولین همایش ملی مدیریت گردشگری، طبیعتگردی و جغرافیا، سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان همدان. www.civilica.com/Paper-CTHG01-CTHG01_107.html
محمدی‌زاده، ماریا (1394). «اولویت‌بندی مناطق خور خلاصی، جگین و کوئیک در شهرستان جاسک جهت توسعۀ اکوتوریسم با استفاده از روش دلفی و مدل TOPSIS». فصل‌نامۀ جغرافیای طبیعی، سال هشتم، شمارۀ 27، ص 13-24.
مسقطی، عبدالخالق (1395). «پتانسیل‎سنجی و قابلیت‎سنجی استفاده از توانمندی‎های سواحل مکران در راستای توسعۀ پایدار». همایش ملی فرصتهای کارآفرینی و سرمایهگذاری در سواحل مکران، دانشگاه بین‎المللی چابهار. www.civilica.com/Paper-IOECONF01-IOECONF01_017.html
موسوی، مرضیه (1392). «اثرات مدیریت و راهکارهای توسعۀ گردشگری روستایی». اولین همایش ملی مدیریت گردشگری، طبیعتگردی و جغرافیا، همدان، دانشکدۀ شهید مفتح.
مهرآفرین، رضا، علیزاده، فاطمه، شیرازی، روح‎الله (1391). «سفال مکران در دورۀ اشکانی و همگونی‎های آن با مناطق همجوار». نشریۀ نامۀ باستانشناسی، دورۀ 2، شمارۀ 3، ص 7-24.
نعمتی‎نیا، عبدالقیوم (1395). «اهمیت ژئواستراتژیک سواحل مکران». همایش ملی فرصتهای کارآفرینی و سرمایهگذاری در سواحل مکران، دانشگاه بین‎المللی چابهار. www.civilica.com/Paper-IOECONF01-IOECONF01_035.html
نکوئی صدری، بهرام (1388). مبانی زمینگردشگری با تأکید بر ایران. تهران: انتشارات سمت.
Andersen, I. M. V., Blichfeldt, B. S., & Liburd, J. J. (2016). “Sustainability in coastal tourism development: an example from Denmark”. Current Issues in Tourism, 21(12), 1329-1336.
Tover, C., & Lokwood, M. (2008). “Social impacts of tourism: an Australian regional case study”. International Journal of Tourism Research, 10(4), 365- 378.
Edgell, D. L. (2006). Managing Sustainable Tourism: A Legacy for the Future. Haworth Hospitality Press. Original from Pennsylvania State University.
ICOMOS (2000). fundamental research Collection of technical office, 195-204.books.google.com/books?id=9FxsBgAAQBAJ&pg=PA242&dq=ICOMOS+2000&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwiB3OCklvLmAhVS66QKHVq7DBkQ6AEIJTAA#v=onepage&q=ICOMOS%202000&f=false)
Habibi. S. M, & Maghsoudi, M. (2010). Urban Renovation: International Definitions, Theories, Experiences, Charters & Declarations, Urban Methods and Operations. 4th Edition. University of Tehran Press, 151-154.
Jopela, A. (2011). “Traditional Custodianship: a useful framework for heritage management in southern Africa?”. Conservation and Management of Archaeological Sites, 13(2-3), 103-122.
Page, S. J., Hartwell, H., Johns, N., Fyall, A., Ladkin, A., & Hemingway, A. (2017). “Case study: Wellness, tourism and small business development in a UK coastal resort: Public engagement in Practice”. Tourism Management, 60, 466-477. doi: 10/1016/ j. tourman. 2016/12/014.
Rezvani, A. A. (1995). Geography and Tourism. 2Th Edition. Tehran: Payame noor Publication. [In  Persian].
Walpole, M. J., & Goodwin, H. J. (2000). “Local Economic Impacts of Daragon in Indonisia”. Juornal of Annals of Tourism Research, 6(3), 31-40.