اثرات توسعه گردشگری ورودی بر تولید و اشتغال بخش های اقتصادی: رهیافت تحلیل مسیر ساختاری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشگاه علامه طباطبائی

2 دانشجوی دکتری مدیریت گردشگری، دانشگاه علامه طباطبائی

3 استادیار پژوهشکده امور اقتصادی، وزارت امور اقتصادی و دارایی

10.22034/jtd.2019.185917.1738

چکیده

توسعه گردشگری می تواند منجر به رشد اقتصادی و اشتغالزایی در مقصدها شود. با ورود گردشگران، تقاضای نهایی برای محصولات افزایش یافته و بخشهای گردشگری برای پاسخ به این تقاضا و بخشهای غیرگردشگری برای پاسخ به تقاضای واسطه ای تولید خود را افزایش میدهند. بدین ترتیب رشد اقتصادی حاصل شده و تقاضا برای نیروی کار نیز افزایش می یابد. در این پژوهش، با استفاده از ماتریس حسابداری اجتماعی سال 1390، اثر توسعه گردشگری ورودی بر تولید بخشهای اقتصادی و توان اشتغالزایی آن بررسی شده است. ماتریس حسابداری اجتماعی به گونه ای اصلاح شده تا بخش گردشگری را به عنوان یک بخش واحد و منسجم در حساب تولید دربرگیرد. همچنین، با به کارگیری رهیافت تحلیل مسیر ساختاری، مسیرهایی را که این توسعه بر سطح تولید سایر بخشها اثر می گذارد شناسایی شده اند. یافته ها حاکی از این است که گردشگری ورودی در مقایسه با سایر بخشها بیشترین اثر را بر افزایش تولید دارد. بخشهای صنایع، حمل ونقل و خدمات نیز بیشترین افزایش تولید را در اثر توسعه گردشگری ورودی خواهند داشت. بیشترین اثر مستقیم در بخش حمل ونقل، بیشترین اثر غیرمستقیم از تقاضای واسطه ای بخش حمل ونقل از صنایع، و بیشترین اثر القایی از طریق درآمدی است که نیروی کار خانوار متوسط درآمد شهری از حمل ونقل گردشگری کسب کرده و در بخش خدمات خرج می شود. اشتغالزایی بخش گردشگری ورودی نیز، پس از بخشهای کشاورزی، ساختمان و حمل ونقل در رتبه چهارم قرار دارد. بنابراین، توسعه گردشگری ورودی می تواند بر رونق تولید و اشتغال مؤثر باشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Impact of Inbound Tourism Development on the Production and Employment of Economic Sectors: A Structural Path Analysis Approach

نویسندگان [English]

  • Mohammadreza Farzin 1
  • Niloofar Abbaspoor 2
  • Yekta Ashrafi 3
  • Hamid Zargham Boroujeni 1
1 Associate Professor, Allameh Tabataba'i University
2 PhD candidate in Tourism Management, Allameh Tabataba'i University
3 Assistant Professor of the Research Center of Economic Affairs, Ministry of Economic Affairs and Finance
چکیده [English]

Tourism development can bring about economic growth and job creation at destinations. Tourist arrival at a destination increases the final demand for product, therefore tourism and non-tourism economic sectors increase their production in order to meet the final and intermediate demands, respectively. Thus economic growth is brought about and demand for labor increases. Using the social accounting matrix of 2011, this paper studied the impact of inbound tourism development on the output of economic sectors and its job creation potential. The social accounting matrix is modified so as to incorporate tourism as a single comprehensive sector. Moreover, using structural path analysis approach, the paths through which tourism development affects the output level of other sectors are identified. Findings indicate that compared to other sectors, inbound tourism has the greatest effect on the production level. The results show the manufacturing, transportation and services sectors have the most output increase as a result of inbound tourism development. The highest direct impact is experienced in the transportation sector, while the highest indirect impact is imposed via intermediate demand of transportation from manufacturing sector. The highest induced effect is witnessed when the labor income of the middle-income urban households which is earned from tourism transportation is spent on services. Finally, job creation potential of inbound tourism is revealed to be at the fourth place, after agriculture, construction and transportation sectors, respectively. Therefore, developing inbound tourism can enhance production and employment.

کلیدواژه‌ها [English]

  • inbound tourism
  • social accounting matrix
  • structural path analysis
  • economic growth
  • employment

مراجع

امینی، علیرضا (1381). «تحلیل عوامل مؤثر بر تقاضای نیروی کار در بخش‌های اقتصادی و پیش‌بینی اشتغال در برنامۀ سوم توسعه». فصل‌نامۀ برنامه‌ریزی و بودجه، دورۀ 7، شمارۀ 2، ص 53-86.
امینی، علیرضا و فرهادی‌کیا، علیرضا (1395). «برآورد توابع اشتغال به تفکیک بخش‌های اقتصادی ایران و پیش‌بینی اشتغال در برنامۀ ششم توسعه». فصل‌نامۀ برنامه‌ریزی و بودجه، دورۀ 21، شمارۀ 4، ص 61-100.
بانوئی، علی‌اصغر، جلوداری ممقانی، محمد، اندایش، یعقوب، علیزاده، حسن و محمودی، مینا (1383). «بررسی کمّی تعاملات بخش‌های اصلی اقتصاد کشور در قالب تحلیل مسیر ساختاری». فصل‌نامۀ پژوهش‌های اقتصادی ایران، دورۀ 20، شمارۀ 20، ص 27-53.
بزازان، فاطمه و جعفری، فاطمه (1393). «اثر توسعۀ گردشگری داخلی بر اقتصاد شهر نیشابور». فصل‌نامۀ سیاست‌گذاری پیشرفت اقتصادی. دورۀ 2، شمارۀ 4، ص 9-30.
جعفری صمیمی، احمد و خبره، شیما (1394). «اثر گردشگری مذهبی بر رشد اقتصادی در استان‌های ایران». فصل‌نامۀ جغرافیایی فضای گردشگری، دورۀ 4، شمارۀ 15، ص 85-103.
جهانگرد، اسفندیار، طائی، حسن و قاسمی، فاطمه (1392). «تأثیر فناوری بر اشتغال در ایران: رویکرد داده ـ ستانده و اقتصادسنجی». فصل‌نامۀ پژوهش‌های پولی ـ بانکی، سال ششم، شمارۀ 16، ص 59-80.
حاتمی، امین، اثنی‌عشری، ابوالقاسم و اسدی، نرجس (1395). «تأثیر گردشگری بر نابرابری درآمد در ایران». فصل‌نامۀ میراث و گردشگری. دورۀ 1، شمارۀ 4، ص 139-156.
حیرانی، زهرا (1395). تحلیل نقش توسعۀ گردشگری بر توزیع درآمد. پایان‌نامۀ کارشناسی‌ارشد، دانشگاه رازی کرمانشاه، دانشکدۀ علوم اجتماعی.
راسخی، سعید و محمدی، ثریا (1396). «اثر گردشگری بر توزیع درآمد برای کشورهای دی‌هشت». فصل‌نامۀ مجلس و راهبرد. دورۀ 24، شمارۀ 90، ص 309-336.
رضازاده، رویا (1394). رابطۀ بین توسعۀ گردشگری و رشد اقتصادی در ایران. پایان‌نامۀ کارشناسی‌ارشد، دانشگاه مازندران.
علی‌زاده، ولی‌الله (1393). برآورد سهم و اثرات اقتصاد گردشگری در اقتصاد ایران: یک رهیافت تعادل عمومی. رساله دکتری، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی.
فراهانی، عاطفه سادات (1396). سنجش اثرگذاری گردشگری بین‌المللی در اقتصاد ایران. پایان‌نامۀ کارشناسی‌ارشد، دانشگاه الزهرا، دانشکدۀ علوم اجتماعی و اقتصادی.
فرزین، محمد‌رضا، زندی، ابتهال، عبدی، مرجان و عباس پور، نیلوفر (1394). «شناسایی بخش‌های کلیدی در صنعت گردشگری ایران». فصل‌نامۀ اقتصاد مالی. دورۀ 9، شمارۀ 32، ص 65-81.
قادری، دلینا (1394). سنجش آثار افزایش مخارج گردشگری خارجی بر تولید و توزیع درآمد نهادی با استفاده از رویکرد ماتریس حسابداری اجتماعی. پایان‌نامۀ کارشناسی‌ارشد، دانشگاه علامه طباطبائی، دانشکدۀ اقتصاد.
مرتضوی، سیدابوالقاسم و کیانی ده‌کیانی، محمد (1397). «تحلیل اثرات افزایش تولید بخش کشاورزی بر سایر بخش‌ها و گروه‌های درآمدی، با استفاده از رهیافت تحلیل مسیر ساختاری». فصل‌نامۀ تحقیقات اقتصادی، دورۀ 52، شمارۀ 4، ص 911-940.
موسوی، میرحسین، اصل، زمزم‌سادات و اصل، لاله‌سادات (1397). «توزیع درآمد گردشگری روستایی بین بخش‌های کلیدی اقتصاد». فصل‌نامۀ مطالعات مدیریت گردشگری، دورۀ 13، شمارۀ 41، ص 137-156.
مؤمنی مهمویی، فاطمه (1394). بررسی تأثیر توسعۀ صنعت گردشگری بر اشتغال در ایران. پایان‌نامۀ کارشناسی‌ارشد، دانشگاه فردوسی مشهد.
نصراللهی، خدیجه، اکبری، نعمت‌الله و رمضانی، صفورا (1392). «ایجاد، تخصیص، توزیع، مصرف و پس‌انداز درآمد ارزی حاصل از مخارج گردشگری بین‌المللی در بخش‌های مختلف اقتصادی استان اصفهان». فصل‌نامۀ پژوهش‌های اقتصادی، سال سیزدهم، شمارۀ 1، ص 1-23.
هارا، تادایوکی (1396). تحلیل کمّی در صنعت گردشگری. ترجمۀ نیلوفر عباس‌پور و رسول محمدعلی‌پور. تهران: مهکامه.
Akkemik, K. A. (2012). “Assessing the importance of international tourism for the Turkish economy: A social accounting matrix analysis”. Tourism Management, 33(4), 790-801.
Amador, L., Campoy-Muñoz, P., Cardenete, M. A., & Delgado, M. C. (2017). “Economic impact assessment of small-scale sporting events using Social Accounting Matrices: an application to the Spanish Football League”. Journal of Policy Research in Tourism, Leisure and Events, 9(3), 230-246.
Balaguer, J., & Cantavella-Jorda, M.(2002). “Tourism as a Long-Run Economic Growth Factor: the Spanish Case”. Applied Economics, 34(7), 877-884.
Croes, R., & Rivera, M. A. (2017). “Tourism’s potential to benefit the poor: A social accounting matrix model applied to Ecuador”. Tourism Economics, 23(1), 29-48.
Cukier-Snow, J., & Wall, G. (1993). “Tourism employment: perspectives from Bali”. Tourism Management, 14(3), 195-201.
Defourny, J., & Thorbecke, E. (1984). “Structural path analysis and multiplier decomposition within a social accounting matrix framework”. The Economic Journal, 94(373), 111-136.
 Ferrari, G., Jimenez, J. M., & Secondi, L. (2018). “Tourists’ Expenditure in Tuscany and its impact on the regional economic system”. Journal of cleaner production, 171, 1437-1446.
Gül, H. (2013). “Economic impacts of an increase in the foreign tourism receipts: a Sam-based income multiplier analysis for Turkey”. Advances in Hospitality and Tourism Research (AHTR), 1(1), 17-36.
Gül, H., & Çaǧatay, S. (2015). “Impact analysis of demand-driven shocks in Turkey's tourism industry within the framework of the social accounting matrix”. Tourism Economics, 21(1), 33-48.
Hara, T. (2008). Quantitative Tourism Industry Analysis.: Introduction to Input-Output. Social Accounting Matrix Modeling and Tourism Satellite Accounts. Routledge.
Li, J., & Lian, C. (2010). “An empirical study on relative income determination of tourism industries with social accounting matrix of Jiangsu Province, China in 2002”. Tourism and Hospitality Research, 10(3), 219-233.
Liu, A., & Wall, G. (2006). “Planning tourism employment: a developing country perspective”. Tourism Management, 27(1), 159-170.
Subanti, S., Mulyanto, Kurdi, N. A., & Hakim, A. R. (2016). “The economic impact of tourism sector in Central Java province: An analysis of social accounting matrix”. In AIP Conference Proceedings, 1746(1), 020053. AIP Publishing.
Thorbecke, E. (1997). Social accounting matrices and social accounting analysis. In Methods of interregional and regional analysis (pp. 281-332). Routledge.
UNWTO. (2017). UNWTO Annual Report 2016. Madrid: UNWTO.
Vanhove, N. (2005). The economics of tourism destinations. London: Routledge.
Wagner, J. E. (1997). “Estimating the economic impacts of tourism”. Annals of Tourism Research, 24(3),pp. 592-608.
West, G. R. (1993). “Economic significance of tourism in Queensland”. Annals of tourism Research, 20(3), pp. 490-504.
WTTC. (2015). Travel and Tourism Economic Impact, 2015, Iran. London: WTTC.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار