شناسایی و اولویت‌بندی عوامل مؤثر در موفقیت برندسازی گردشگری کویری موردِمطالعه: دریاچۀ نمک قم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار مدیریت بازرگانی دانشگاه حضرت معصومه (س)، قم، ایران؛

2 دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی دانشگاه حضرت معصومه (س)، قم، ایران؛

10.22034/jtd.2019.187002.1755

چکیده

چکیده:
دریاچه نمک قم با داشتن جاذبه‌های خاص و منحصربه‌فردی چون بلورهای نمکی، هشت‌ضلعی‌های منظم، کانی‌ها، گونه‌های جانوری بیابانی و انواع گیاهان شورپسند تاکنون نتوانسته جایگاه خود را در بین مقاصد گردشگری بهبود ببخشد. برندسازی می‌تواند تصویر جالبی را متناسب با جاذبه‌های گردشگری کویر نمکی در ذهن گردشگران ایجاد نماید. لذا هدف اصلی این پژوهش، شناسایی و اولویت‌بندی عوامل مؤثر بر موفقیت برندسازی گردشگری کویری در دریاچه نمک قم است. پژوهش حاضر به‌لحاظ هدف، کاربردی ‌و از حیث نحوه‌گردآوری داده‌ها آمیخته است. جامعه آماری در هر دو بخش کیفی‌ و کمی، یکسان و همان خبرگان حوزه گردشگری و آشنا با‌ گردشگری کویری و دریاچه نمک قم است. مشارکت‌کنندگان در بخش‌ کیفی، 15 نفر از خبرگان آگاه به موضوع، و همین خبرگان، نمونه آماری بخش کمی را شکل داده‌اند. روش نمونه‌گیری در هر دو بخش‌‌ از نوع غیر احتمالی و گلوله برفی است و حد کفایت نمونه‌گیری از قاعده اشباع نظری پیروی می‌کند. جمع‌آوری داده‌ها به شیوه میدانی در روش کیفی از طریق مصاحبه و در روش کمی، از طریق پرسشنامه صورت گرفته ‌است. در بخش‌کیفی جهت تجزیه‌وتحلیل از روش تحلیل مضمون و در بخش ‌کمی از تکنیک AHP استفاده ‌شده ‌است. بر ‌اساس نتایج به‌دست‌آمده، عوامل مؤثر بر موفقیت برندسازی گردشگری کویر در دریاچه نمک شامل جاذبه‌های‌گردشگری، عوامل فرهنگی، زیرساختی، مدیریتی، حمایت‌های دولتی ‌و جذب مشتری است‌ که مهم‌ترین ‌آن‌ها از طریق تکنیک تحلیل سلسله مراتبی، جاذبه‌های گردشگری با وزن 404/0 و کم‌اهمیت‌ترین آن‌ها جذب مشتری با وزن 056/0 شناسایی شد.
واژه‌های کلیدی: گردشگری، برندسازی، گردشگری کویر، دریاچه نمک قم.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Identifying and ranking the factors affecting the branding success in desert tourism Case study: Salt Lake of Qom

نویسندگان [English]

  • Rasul Abbasi 1
  • Hossein Moeini 1
  • Samane Sadat Nasiri 2
1 Assistant Professor, Business Management, Hazrat-e Masoumeh Univeristy, Qom, Iran;
2 Master of Business Management, Hazrat-e Masoumeh Univeristy, Qom, Iran;
چکیده [English]

Abstract:
The salt lake of Qom, with its unique attractions such as salt crystals, regular octagonals, minerals, desert species and saline species, has so far failed to improve its position among tourism destinations. Branding can create an interesting image tailored to the Salt Desert's tourist attractions in the minds of tourists. The main purpose of this study is to identify and prioritize the factors that influence the success of desert tourism branding in the salt lake of Qom. The purpose of the present study is mixed, practical, and data-gathering. The statistical population is the same in both qualitative and quantitative sectors, and the four tourism experts are familiar with desert tourism and salt lake of Qom. The sampling method in both sections is non-probability and snowball type and the sampling adequacy level follows the theoretical saturation rule. Data were collected by field method in qualitative method through interview and in quantitative method by questionnaire. The content analysis method is used in the qualitative part and the AHP technique is used in the quantitative part. According to the results, factors affecting the success of desert tourism branding in Salt Lake include tourism attractions, cultural, infrastructure, managerial, government support and customer attraction, most important through hierarchical analysis techniques, low-weight tourism attractions and 40 They identified customer attraction with a weight of 0.056.
Keywords: Tourism, Branding, Desert Tourism, Salt Lake of Qom.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Tourism
  • Branding
  • Desert Tourism
  • Salt Lake of Qom
اکبری، محسن، هوشمند چایجانی، میلاد و معتمد، حسن (1394). «برند، کیفیت خدمات و تبلیغات شفاهی در توریسم: فرصت‌های پادگان‌های نظامی». فصلنامۀ مدیریت گردشگری، دورۀ 10، شمارۀ 31، ص 41-69.
ایمانی خوشخو، محمدحسین و ایوبی یزدی، حمید (1389). «عوامل مؤثر در ارزش ویژۀ برند در مقصد گردشگری شهر یزد». فصلنامۀ مطالعات گردشگری، دورۀ 5، شمارۀ 13، ص 113-138.
جمعه‌پور، محمود و نماینده، علی (1391). «ارزیابی راهبردی توان‌های اکوتوریستی و ظرفیت برد گردشگری کویر مرنجاب کاشان». مجلۀ پژوهش و برنامه‌ریزی روستایی، شمارۀ 1، ص 45-71.
جهانیان، منوچهر (1395). «نقش دولت در توسعۀ اقتصاد گردشگری ایران با محوریت اقتصاد مقاومتی». فصلنامۀ علمی ـ پژوهشی گردشگری و توسعه، دورۀ 5، شمارۀ 3، شمارۀ پیاپی 9، ص 156-177.
خاکی، غلامرضا (1391). روش تحقیق (با رویکرد پایان‌نامه‌نویسی)، تهران: فوژان.
خورشیدی، محمدجلیل و معتمد، محمدکریم (1394). «تحلیل اسنادی نقش گردشگری کویر در توسعۀ پایدار شهرستان اردستان». فصلنامۀ جغرافیایی فضای گردشگری، دورۀ 4، شمارۀ 15، ص 1-11.
دلبری، سیدعلی و داوودی، سیدعلیرضا (1391). «کاربرد تکنیک فرایند تحلیل سلسل‌ مراتبی (AHP) در رتبه‌بندی شاخص‌های ارزیابی جاذبه‌های توریستی». مجلۀ تحقیق در عملیات و کاربردهای آن، دورۀ 9، شمارۀ 2، شمارۀ پیاپی 33، ص 57-79.
دلبری، سیدمهدی و بارانی، حسین (1394). «پتانسیل‌های گردشگری و توسعۀ پایدار اکوتوریسمی زیست‌بوم بیابانی ایران». فصلنامۀ جغرافیای فضای گردشگری، دورۀ 4، شمارۀ 16، ص 23-34.
رنجبر، هادی، حق‌دوست، علی‌اکبر، صلصالی، مهوش، خوشدل، علیرضا، سلیمانی، محمدعلی، بهرامی، نسیم (1391). «نمونه‌گیری در پژوهش‌های کیفی: راهنمایی برای شروع». مجلۀ دانشگاه علوم پزشکی ارتش جمهوری اسلامی ایران، دورۀ 10، شمارۀ 3، شمارۀ پیاپی 39، 239-251.
شریعت‌نژاد، علی، موسوی، نجم‌الدین و سبهوند، رضا (1396). «تبیین مؤلفه‌های برندسازی شهری با تأکید بر جاذبه‌های گردشگری». فصلنامۀ علمی ـ پژوهشی گردشگری و توسعه، دورۀ 6، شمارۀ 4، شمارۀ پیاپی 13، ص 160-179.
شیرخدایی، میثم، نجات، سهیل، اسفیدانی، محمدرحیم و شاهی، محبوبه (1394). «بررسی تأثیر برجستگی برند در وفاداری برند مقصد گردشگری». فصلنامۀ مطالعات مدیریت گردشگری، دورۀ 10، شمارۀ 32، ص 111-129.
ضرغام بروجنی، حمید و بارزانی، هلیا (1392). «آسیب‌شناسی برند گردشگری ایران». فصلنامۀ علمی ـ پژوهشی تحقیقات بازاریابی نوین، دورۀ 3، شمارۀ 1، 63-80.
علی‌اکبری، اسماعیل و اسماعیلی، بنفشه (1395). «توسعۀ گردشگری بومی و پایداری نظام سکونتگاهی حاشیۀ کویر». فصلنامۀ مطالعات مدیریت گردشگری، دورۀ 11، شمارۀ 36، ص 1-30.
عنابستانی، علی‌اکبر و وصال، زینب (1395). «تحلیل عوامل مؤثر در ایجاد برند گردشگری در سکونتگاه‌های روستایی (مطالعۀ موردی: شهرستان بینالود)». فصلنامۀ برنامه‌ریزی و توسعۀ گردشگری، دورۀ 5، شمارۀ 16، ص 127-148.
قاسمی، مبینا (1394). «شناسایی و اولویت‌بندی موانع اجرای خط مشی عمومی (مورد مطالعه: قانون مدیریت خدمات کشوری)». پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد رشتۀ مدیریت دولتی، دانشگاه شاهد.
کردوانی، پرویز (1387). کرسی نظریه‌پردازی نظریۀ جدید دربارۀ کویرها (نمکزارها). تهران: مؤسسۀ چاپ و انتشارات دانشگاه تهران.
مرادی مسیحی، واراز و قاسمی، علی (1393). «نقش توسعۀ گردشگری در توسعۀ اقتصادی سکونتگاه‌های روستایی شهرستان بهشهر». فصلنامۀ اقتصاد فضا و توسعۀ روستایی، دورۀ 3، شمارۀ 2، شمارۀ پیاپی 8، 108-127.
مؤمنی، منصور (1389). مباحث نوین تحقیق در عملیات. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
نساجی کامرانی، مهدی، کریمی، اوژن، محمودی میمند، محمد و درویش، حسن (1396). «تبیین مدل عوامل مؤثر در ارتقای برند گردشگری جمهوری اسلامی ایران». فصلنامۀ مدیریت سازمان‌های دولتی، دورۀ 5، شمارۀ 4، شمارۀ پیاپی 20، ص 95-106.
یزدان‌پناه شاه‌آبادی، محمدرضا، سجادزاده، حسن و رفیعیان، مجتبی (1398). «تبیین مدل مفهومی برندسازی مکان: مروری بر ادبیات نظری». مجلۀ باغ نظر، دورۀ 16، شمارۀ 71، ص 19-34.
Bakri Hassan, S., Soliman Abdel Hamid, M., & Al Bohairy, H. (2010). “Perception of Destination Branding Measures: A Case Study of Alexandria Destination Marketing Organizations”. IJEMS, 3(2), 269-288.
Balakrishnan, M. S. & Kerr, G. (2013). “The 4d model of place brand management”. In Branded Spaces, 31-42.
Beerli, A., & Martin, J. D. (2004). “Factors Influencing Destination Image”. Annals of tourism research, 31(3), 657-681.
Blain, C.R. (2001). Destination Branding in Destination Marketing Organizations. University of Calgary.
Carson, D. B. & Taylor, A. J. (2008). “Sustaining Four Wheel Drive Tourism in Desert Australia: Exploring the Evidence from a Demand Perspective”. The Rangeland Journal, 77-83.
Chang, K. C. (2014). “Examining the effect of tour guide performance, tourist trust, tourist satisfaction, and flow experience on tourists' shopping behavior”. Asia Pacific Journal of Tourism Research, 19(2), 219-247.
Divandari, A., Ekhlassi, A. & Rahmani, K. (2014). “Devising a branding model for multipurpose mega-projects in entertainment, residential, tourism, and sport in Iran”. Journal of Vacation Marketing, 20 (1), 73-91.
Eshraghi, M., Toriman, M. E., & Ahmad, H. (2010). “Sustainable Ecotourism in Desert Areas in Iran: Potential and Issues”. Jurnal e-Bangi, Jilid, 5, 38-51.
Hanna, S., & Rowley, J. (2011). “Towards a strategic place brand-management model”. Journal of marketing management, 27(5-6), 458-476.
Jomepour, M. & Namayande, A. (2012). “Strategic Evaluation of Maranjab Ecotourism Abilities and Tourism Potential in Kashan”. Journal of Country Research and Planing, 1(1), 45-71.
Julaimi, A., Abdul Talib, S. & Suhaimi, M. Z. (2016). “International Tourists Revisit Intention: a Case of the United Arab Emirates”. Tourism, Hospitality & Culinary Arts, 8, 35-42.
Khorshidi, M. J. & Motamed, M. K. (2015). “Documentary Analysis of Desert Tourism about Sustainable Development in Ardestan”. Journal of Tourism Space, 15(4), 1-11.
Konecnik, M. & Ruzzier, M. (2010). “The Сustomer's Perspective on the Tourism Destination Brand: A Structural Equation Modeling Study”. Transformations in Business & Economics, 7(1), 169-184.
Lang, J. (2011). “City branding”. In Companion to urban design, 556-566. Routledge.
Lascu, D. N., Manrai, L. A., Manrai, A. K., & Gan, A. (2018). “A Сluster Analysis of Tourist Attractions in Spain: Natural and Cultural Traits and Implications for Global Tourism”. European Journal of Management and Business Economics.
Mohaidin, Z., Wei, K. T., & Ali Murshid, M. (2017). “Factors Influencing the Tourists’ Intention to Select Sustainable Tourism Destination: A Case Study of Penang, Malaysia”. International Journal of Tourism Cities, 3(4), 442-465.
Pucher, J., & Ljungbergd, K. (2012). “Regional Destination Branding: A Qualitative Study of the Branding Practices in Three Swedish Regions”. School of Business & Economics, 1-115.
Saaty, T. L. (2008). “Decision making With the Analytic Hierarchy Process”. International journal of services sciences, 1(1), 83-98.
Su, B., Li, L., & Yang, P. (2018). “A Preliminiary Exploration of the Major Function Regionalization of Desert Tourism”. Journal of Hebei Tourism Vocational College, (1) 6.
Summers, J., Cavaye, J., & Woolcock, G. (2019). “Enablers and Barriers of Tourism as a Driver of Economic and Social‐cultural Growth in Remote Queensland”. Economic Papers: A journal of applied economics and policy, 38(2), 77-94.
Taleghani, M. (2016). “Explaining Effective Factors on Tourism Industry in Touristic Regions of GuilanProvince (Northern of Iran)”. Mediterranean Journal of Social Sciences, 7(2), 486-493