واکاوی موانع توسعه گردشگری پزشکی در ایران با تاکید بر الزامات سیاستگذاری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد گروه مدیریت دولتی، دانشکده مدیریت دانشگاه تهران، تهران، ایران

2 دانشیار گروه مدیریت دولتی، دانشکده مدیریت دانشگاه تهران، تهران، ایران

3 دانشیار گروه مدیریت جهانگردی، دانشکده مدیریت و حسابداری دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

4 گروه آموزشی مدیریت جهانگردی- دانشکده گردشگری- دانشگاه سمنان

10.22034/jtd.2018.142305.1473

چکیده

گردشگری پزشکی بعنوان یکی از شاخه های گردشگری سلامت، پدیده ای رو به رشد در قرن21 است که یکی از سریع ترین رشدهای بازار گردشگری را داراست. علی رغم قابلیت های ایران در گردشگری پزشکی، آمارها نشان می دهد سهم ایران از درآمدهای این صنعت ناچیز است. با توجه به فرصت های رو به رشد و رقابت فزاینده بین المللی در گردشگری پزشکی از یک سو و عدم بهره برداری مناسب از قابلیتهای کشور از سوی دیگر، این پژوهش سعی دارد با روش پژوهش کیفی و راهبرد تحلیل مضمون، به بررسی موانع توسعه گردشگری پزشکی در ایران و ارائه رهنمودهای کاربردی بپردازد. به این منظور با 16 تن از خبرگان این حوزه مصاحبه و پس از کدگذاری داده های مصاحبه، موانع توسعه گردشگری پزشکی در ایران استخراج شدند. سه مانع اصلی توسعه گردشگری پزشکی و ابعاد فرعی هر یک از آنها عبارتند از :1- موانع نظام اداری و خط مشی گذاری شامل ضعفهای نظام اداری، مسائل ناشی از تداخل حوزه سیاستی گردشگری و سلامت، ضعف همکاری بخش خصوصی و دولتی، ضعف نظام آماری و اطلاعات، ضعف نظارت و پایش.2- موانع زنجیره ارائه خدمات گردشگری پزشکی شامل ضعف فرایند ارائه خدمت، فعالیت غیررسمی و زیرزمینی، ضعف رقابت پذیری، موانع سرمایه گذاری. 3-موانع مربوط به بازارهای هدف گردشگری پزشکی شامل تعامل نامناسب با بیمار خارجی، ضعف در بازاریابی و تبلیغات، و موقعیت ضعیف رقابتی.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Exploring the barriers of medical tourism development in Iran with an emphasis on policymaking requirements

نویسندگان [English]

  • Rahmatollah gholipour soute 1
  • mojtaba amiry 2
  • hamid zargham boroujeny 3
  • zohre kiani feizabadi 4
1 Professor in Public management, faculty of management, university of Tehran. Tehran. Iran
2 Associate Professor in Public management, faculty of management, university of Tehran. Tehran. Iran
3 Associate Professor in tourism management, faculty of management, university Allame Tabatabaee. Tehran. Iran
4 tourism management. faculty of tourism. semnan university
چکیده [English]

Medical tourism as one of the health tourism branches , is a growing phenomenon in 21th century that has one of fastest growing markets in tourism. Despite Iran's medical tourism capabilities, statistics show a very small market share for the country. Due to good opportunities and increasing international competition in medical tourism on one hand, and not using our capabilities in this industry on the other, this qualitative study aims to explore medical tourism development barriers in Iran and provide practical guidance, using a thematic analysis approach. 16 semi-structured interviews and data coding was undertaken. Results revealed that the 3 main barriers and their dimensions are as follows: 1- issues in "policy making and administrative structures" including administrative system, overlap between tourism and health policy areas, poor cooperation between public and private sector, poor information and statistics, poor monitoring and evaluation. 2- barriers of medical tourism supply chain including poor service provision process, unlawful service provision, poor competitiveness, investment barriers. 3- barriers related to target markets including poor communication with foreign patients, poor marketing and advertisement, poor competitive position.

کلیدواژه‌ها [English]

  • "medical tourism"
  • "tourism development"
  • "medical tourism development barriers"
  • "thematic analysis"

مراجع

ابوالحسنی، نازنین (1393). «جنبه‎های قانونی و حقوقی گردشگری پزشکی». فصل‌نامۀ اخلاق زیستی، سال چهارم، شمارۀ 12، صص 81-100.
جباری، علیرضا (1387). طراحی الگوی گردشگری پزشکی ایران. رسالۀ دکتری تخصصی، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی ایران، دانشکدۀ مدیریت و اطلاع‎رسانی پزشکی، تهران.
جباری، علیرضا، فردوسی، مسعود، کیوان‎آرا، محمود، آقارحیمی، زهرا (1391)، «تحلیل ذی‌نفعان صنعت گردشگری پزشکی: ارائۀ راهبردهای مؤثر در شهر اصفهان». مدیریت اطلاعات سلامت، دورۀ 9، شمارۀ 6، صص 878- 886.
حسینی، مهدی و اسعدی، محمود (1393). «بررسی موانع ارتباطی توسعۀ گردشگری درمانی در ایران». فصل‌نامۀ بیمارستان، دورۀ 13، شمارۀ 1، صص 79- 89.
دانایی‎فرد، حسن، جاوید، سید داریوش و فانی، علی‎اصغر (1391). «ارتقای ظرفیت گردشگری جمهوری اسلامی ایران: تحلیلی بر ابزارهای خط‎مشی‎گذاری ملی گردشگری». فصل‌نامۀ علمی پژوهشی مطالعات مدیریت گردشگری، سال هفتم، شمارۀ 19، صص 1-24.
دانایی‎فرد، حسن و امامی، سید مجتبی (پاییز و زمستان 1386). «استراتژی‎های پژوهش کیفی: تأملی بر نظریه‎پردازی داده‎بنیاد». اندیشۀ مدیریت، سال اول، شمارۀ 2، صص 69-97.
دلگشایی، بهرام، جباری، علیرضا، فرزین، محمدرضا، شعربافچی‎زاده، نسرین، طبیبی، سید جمال‎الدین (1391). «وضعیت موجود گردشگری پزشکی: مطالعۀ موردی ایران». فصل‌نامۀ پایش، دورۀ 11، شمارۀ 2، صص 171-179
رهبری، مریم، اخوان بهبهانی، علی (1389). «نگاهی به وضعیت گردشگری سلامت در ایران و جهان». مرکز پژوهش‎های مجلس شورای اسلامی. دفتر مطالعات اجتماعی.
شالبافیان، علی‎اصغر (1392). «گردشگری از نگاه مقام معظم رهبری». مرکز پژوهش‎های مجلس شورای اسلامی. دفتر مطالعات فرهنگی (گروه میراث فرهنگی و گردشگری).
شالبافیان (1394). گردشگری سلامت در رویکردی جامع. تهران: انتشارات مهکامه.
صدرممتاز، ناصر، آقارحیمی، زهرا (1389). «صنعت گردشگری پزشکی در ایران: راهکارهایی برای توسعه». مدیریت اطلاعات سلامت، دورۀ 7، صص 516-524.
طباطبایی‎نسب، سید محمد، نوری، ابوالفضل، محمدنبی، زهره، حشمتی، فرزانه (تابستان 1393). «گونه‎شناسی مشتریان در گردشگری پزشکی». فصل‌نامۀ علمی ـ پژوهشی مطالعات مدیریت گردشگری، سال هشتم، شمارۀ 26، صص 53-76.
عابدی جعفری، حسن، تسلیمی، محمدسعید، فقیهی، ابوالحسن و شیخ‎زاده، محمد (پاییز و زمستان 1390). «تحلیل مضمون و شبکۀ مضامین: روشی ساده و کارآمد برای تبیین الگوهای موجود در داده‎های کیفی». اندیشۀ مدیریت راهبردی، سال پنجم، شمارۀ 2، شمارۀ پیاپی 10، صص 151-198.
عزیزی، فاطمه و زاهدی، شمس‎السادات (بهمن و اسفند 1394). «شناسایی و ارزیابی موانع توسعۀ گردشگری سلامت در استان یزد». نشریۀ مدیریت اطلاعات سلامت. سال دوازدهم، شمارۀ 6، صص 799-806.
فراست‌خواه، مقصود (1395). روش تحقیق کیفی در علوم اجتماعی با تأکید بر نظریۀ برپایه (گراندد تئوری GTM). چاپ یکم. تهران: انتشارات آگاه.
فریدی ماسوله، علی (تابستان 1395). «ارزیابی استان‎ها جهت گردشگری پزشکی با استفاده از نرم‎افزار Arc GIS (مطالعۀ موردی: کشور ایران)». نشریۀ میراث و گردشگری، سال اول، شمارۀ 2،  صص 79-92.
فقیهی، مهدی و معمارزاده، غلامرضا (1394). «مدل توسعۀ دولت الکترونیک در ایران 1404». مدیریت فناوری اطلاعات، دورۀ 7، شمارۀ 1، صص 125-142.
کرمی، فریبا، بیاتی خطیبی، مریم و طالب‎زاده شوشتری، علی (پاییز و زمستان 1395). «شناسایی و اولویت‎بندی عوامل مؤثر بر توسعۀ گردشگری پزشکی با تأکید بر گردشگران داخلی (نمونۀ موردمطالعه: شهر مشهد)». دوفصل‌نامۀ جغرافیا و توسعۀ ناحیه‎ای، شمارۀ 27، صص 109-128.
ملکی، سعید و توانگر، معصومه (پاییز و زمستان 1394). «بررسی و تحلیل چالش‎های گردشگری سلامت مشهد از منظر بیماران خارجی». مجلۀ جغرافیا و توسعۀ فضای شهری، سال دوم، شمارۀ 2، صص 153-165.
نعمتی، ولی، ابراهیم‎پور، حبیب، بابایی، یاور و عباسقلی‎زاده، ناطق (1395). «ارزیابی موانع توسعۀ گردشگری پزشکی (مطالعۀ موردی: شهر اردبیل)». مجلۀ سلامت و بهداشت، دورۀ 7. شمارۀ 2. صص 118-133.
نیک‎رفتار، طیبه، حسینی، الهه، مقدم، عاطفه (تابستان 1395). «شناسایی الزامات سیاست‌گذار‌ی گردشگری پزشکی در ایران». فصل‌نامۀ علمی-پژوهشی سیاست‌گذار‌ی عمومی، دورۀ 2، شمارۀ 2، صص 141-156.
واعظی، رضا، چگین، میثم و اصلی‎پور، حسین (1397). «چالش‎های سیاست‌گذار‌ی در حوزۀ گردشگری سلامت ایران مبتنی بر رویکرد تحلیل مضمون». فصل‌نامۀ مطالعات مدیریت گردشگری، شمارۀ 41. صص 1-40.
Botterill, D., Pennings, G. and Mainil, T. (2013). Medical Tourism and Transnational Health Care. Palgrave macmillan (isbn :978-1-137-33849-5). 
Braun, V. and Clarke, V. (2006). Using thematic analysis inpsychology, QualitativeResearch in psychology, Vol. 3, No. 2, pp. 77-101.
Cook, B. (2017). The Current (and future) medical tourism industry landscape. Medical Tourism Magazine (Official Publication of the MTA). Available at: http://www.medicaltourismmag.com/current-future-medical-tourism-industry-1/12 feb 2018.
Hoz-Correa, A., Munoz-Leiva, F., Bakucz, M. (2018). Past themes and future trends in medical tourism research: a co-word analysis. Tourism Management. 65, pp. 200-211.
International Medical Travel Journal :http://www.imtjonline.com   ,5 Apr 2018.
Johnston, R., Crooks, A. and Ormond, M. (2015). Policy implications of medical tourism development in destination countries: revisiting and revising an existing framework by examining the case of Jamaica. Globalization and Health.11:29.
Kvale, J. (1996). Inter Views: Introduction to Qualitative Research, Thousand Oaks,CA: Sage.
Larisa, F. and Țigu, G. (July 2017). Medical tourism market trends - an exploratory research. Proceedings of the International Conference on Business Excellence, De Gruyter Open, vol. 11(1), pp. 1111-1121.
Lunt, N., Smith, R., Exworthy, M., Green. S., Horsfall, D., Mannion, R. (2011). Medical tourism: treatments,markets and health system implications : a scoping review. Paris: OECD.
Pocock, N. S., Phua, H. (2011). Medical tourism and policy implications for health systems: a conceptual framework from a comparative study of Thailand, Singapore and Malaysia. Globalization and Health. 7: 12.
Rokni, L., Avci, T., Park, S. H. (2017). Barriers of developing medical tourism in a destination : a case of South Korea. Iran J Public Health, Vol. 46, No. 7. pp. 930-937.
Taghizadeh Yazdi, M., Barazandeh, H. (2017). Identifying and ranking health tourism development barriers in Iran using fuzzy VIKOR method. Asian Social Science, Vol. 12, No. 5, pp. 54-63.

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار