TY - JOUR ID - 146072 TI - رتبه‌بندی شهرستان‌های استان سیستان و بلوچستان براساس ظرفیت گردشگری فرهنگی و میراثی با استفاده از روش آراس JO - گردشگری و توسعه JA - JTD LA - fa SN - AU - مطهر, رضا AU - شکوهی بیدهندی, محمدصالح AD - پژوهشگر و دانشجوی دکتری شهرسازی، دانشکدۀ معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران. AD - استادیار شهرسازی، دانشکدۀ معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران Y1 - 2021 PY - 2021 VL - 10 IS - 4 SP - 175 EP - 198 KW - گردشگری فرهنگی و میراثی KW - استان سیستان و بلوچستان KW - میراث فرهنگی KW - روش ARAS DO - 10.22034/jtd.2021.268687.2242 N2 - گردشگری فرهنگی و میراثی ابزاری از توسعۀ اقتصادی است که با جذب گردشگران از خارج از جامعۀ میزبان به رشد اقتصادی منجر می‌شود. توجه و کاربست ارزش‌ها موجب حفاظت از میراث فرهنگی و محرک احیای الگوهای محلی می‌شود. استان سیستان و بلوچستان با جاذبه‌های فرهنگی و میراثی شهرت بسیاری دارد و می‌تواند گردشگران فراوانی را جذب ‌کند. بیشتر مطالعات انجام‌شده پیرامون گردشگری فرهنگی و میراثی و عمدتاً بر موضوعاتی نظیر ظرفیت‌سنجی براساس زیرساخت‌های گردشگری، ارزیابی کلی خدمات و امکانات شهرهای تاریخی، حفظ بافت تاریخی شهر به‌منظور جذب گردشگرند. اما در خصوص معرفی ظرفیت‌های گردشگری و همچنین فراهم کردن تجهیزات و زیرساخت‌ها اقداماتی صورت نگرفته و یا به صورت نامتوازن انجام پذیرفته است که این موضوع موجب جذب نشدن گردشگر و بی‌توجهی به عناصر جاذب گردشگری این استان شده است. هدف این پژوهش رتبه‌بندی شهرستان‌های استان سیستان و بلوچستان براساس ظرفیت گردشگری فرهنگی و میراثی، به‌منظور تدوین راهبردهای توسعۀ آن، برای جذب گردشگران است. پژوهش حاضر، براساس هدف، کاربردی و، براساس ماهیت، توصیفی ـ تحلیلی است. بدین‌منظور، ابتدا با مروری بر ادبیات و دیدگاه‌های مرتبط با پژوهش، شاخص‌های موردنیاز جمع‌آوری شدند و سپس، به‌دلیل همکاری‌نکردن سازمان‌های مربوطه در خصوص ارائۀ آمار و اطلاعات موردنیاز، با تجمیع شاخص‌ها و حذف شش شاخص «میزان جرم و جنایت»، «میزان رشد سالانه»، «میزان حوادث مربوط به تصادفات»، «سرمایه‌گذاری دولتی»، «سرمایه‌گذاری غیر‌دولتی» و «امنیت»، شاخص‌های نهایی انتخاب‌ شدند. در گام بعدی، وزن شاخص‌ها براساس آرای کارشناسان و با به‌کارگیری روش بهترین ـ بدترین شاخص در نرم‌افزار لینگو مشخص شد. درنهایت، با استفاده از روش آراس، شهرستان‌های استان براساس شاخص‌های ظرفیت گردشگری فرهنگی و میراثی رتبه‌بندی شدند. نتایج نشان می‌دهند که، براساس محاسبات و امتیاز مطلوبیت کل و نسبی، شهرستان‌های زاهدان (0.804)، چابهار (0.486)، زابل (0.379)، ایرانشهر (0.354) و سراوان (0.304) در رتبه‌های 1 تا 5 و سایر شهرستان‌ها در رتبه‌های بعدی قرار گرفته‌اند. در ادامه، راهکارهایی برای ارتقای گردشگری فرهنگی و میراثی شهرستان‌های این استان نیز ارائه شده است. درمجموع، این طبقه‌بندی و ارائۀ راهبردها و راهکارهای پیشنهادی می‌توانند، در گام اول، مسیر روشنی را پیش روی سیاست‌گذاران دولتی و به‌طور خاص مدیران وزارت‌خانۀ میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی قرار دهند تا زمینه‌های مناسبی را برای برنامه‌ریزی، ایجاد تسهیلات و زیرساخت‌های مناسب برای گردشگری فرهنگی و میراثی و، مهم‌تر از همه، تسهیل شرایط سرمایه‌گذاری و تشویق ورود بخش خصوصی (داخلی و خارجی) فراهم کند.  UR - https://www.itsairanj.ir/article_146072.html L1 - https://www.itsairanj.ir/article_146072_236e41988bf459a09e834dcac690ddd5.pdf ER -