بازسازی معنایی مهم‌ترین چالش‌های ساکنان مناطق همجوار سایت‌های اسکان طبیعت‌گردی نوروزی در شهرستان چرداول

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیئت علمی دانشکده جغرافیا دانشگاه تهران

2 ایلام

10.22034/jtd.2019.178979.1701

چکیده

جنگل‌های زاگرس در نیمه غربی ایران، به عنوان یکی از مناطق بسیار جذاب به شمار می‌روند که سالانه جاذب شمار وسیعی از ساکنان بومی و غیر بومی بوده است. ساکنان مناطق شمالی استان ایلام، در طی سال‌های اخیر به شیوه‌ای خاص در اواخر اسفند ماه تا اواسط فروردین سال جدید، در مناطق جنگلی مجاور سکونتگاه‌های خود چادر زده و تمام تعطیلات نوروز را در دامان طبیعت، به همراه خانواده و خویشاوندان سپری می‌کنند. اسکان دو یا سه هفته‌ای آنان، با اقدامات و فعالیت‌های متعددی همراه است که سبب ایجاد پیامدهایی در طبیعت منطقه خواهد شد. این پیامدها به طور مستقیم و یا غیر مستقیم، محیط زیست سکونتگاه‌های همجوار را درگیر می‌نمایند. هدف پژوهش حاضر، مدلسازی مفهومی درک ساکنان محلی از مهم‌ترین چالش‌های همجواری با سایت‌های اسکان طبیعت‌گردی نوروزی است. در این راستا، با توجه به مولفه‌های مهمی مانند جذابیت، دسترسی‌پذیری، انبوهی جمعیت طبیعت‌گرد، تقاضای وسیع ساکنان محلی و تکرار سالانه اسکان در سایت جنگلی دراوهر، روستای زنجیره علیا به عنوان میدان مطالعه انتخاب شد. این پژوهش با بهره‌گیری از روش کیفی قوم‌نگارانه از تعداد 23 نمونه به روش نمونه‌گیری هدفمند استفاده و تا رسیدن به اشباع نظری نمونه‌گیری ادامه یافت. نتایج نشان داد که پاسخگویان مهم‌ترین چالش‌های همجواری با سایت مذکور را شامل تداوم بحران محیطی در روستای زنجیره علیا می‌دانند که ناشی از آلودگی محیط زیست، تغییر رفتار جانوران جنگلی، بحران بهداشتی، بحران اقتصاد دامداری، تغییرات بصری سایت جنگلی مجاور روستا است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Semantic Reconstruction The most important challenges for the residents of the nearby areas of the nature accommodation sites in Nowruz holidays in Chardavol Township

نویسندگان [English]

  • Mohammad Reza Rezvani 1
  • masomeh jamshidi 2
1 Tehran Unu
2 Ilam
چکیده [English]

Zagros forests in the southwest of Iran are considered as one of the most attractive areas that have attracted a large number of indigenous and non-native tourists annually. In recent years, residents of the northern area of Ilam province have been tenting in their nearby settlements in a special way in late March and mid-April, and spend all of Nowruz's holidays in the forest site, along with families and relatives. Their two or three-week residency will be accompanied by numerous actions and activities that will have an impact on the nature of the region. These implications directly or indirectly affect the surrounding neighborhoods. The purpose of the present research is to conceptual modeling the understanding of local residents as one of the most important challenges of the nearby areas of the nature accommodation sites in Nowruz natural tourism. In this regard, due to important components such as attractiveness, availability, crowded natural tourism and the annual repetition Nowruz camping in the forest site in Drawhar, the village of Zanjire Oliya was selected as the study area. This research uses qualitative method of ethnographic from 23 samples by purposeful sampling and continued to reach theoretical saturation. The results showed that respondents considered the most important challenges of the neighborhood with the site is continuation of the environmental crisis in the Zanjire Oliya Village, which is caused by environmental pollution, forest behavior change, health crisis, livestock economics crisis, visual changes in the forest site adjacent to the village.

کلیدواژه‌ها [English]

  • "Drawhar"
  • "Zanjire Oliya Village"
  • "Nowruz natural tourism"
احسانی، افسانه (1396). اکوتوریسم، راهی برای گردشگری پایدار. تهران: انتشارات مهکامه، چاپ چهارم.
ایلدرمی، علیرضا، قاسمی، فرهاد، بهمنی، نگار (1394). «بررسی نقش عوامل اقتصادی-اجتماعی در تخریب زیست‌بوم جنگل‌های زاگرس (منطقۀ کاکارضا لرستان)». مجلۀ تحقیقات حمایت و حفاظت جنگل‌ها و مراتع ایران، شمارۀ 26، ص 145-155.
برزه‌کار، قدرت‌الله (1384). پارک‌ها و تفرجگاه‌های جنگلی (مکان‌یابی و طرح‌ریزی). تهران: سازمان نظام مهندس کشاورزی و منابع طبیعی. چاپ اول.
حکم‌آبادی، مهدی، برادران، بهنام، باوندی، محمدمهدی و امام یاری، داریوش (۱۳۹۵). «محیط زیست؛ مطالعۀ موردی اثرات زیست‌محیطی گردشگری». کنفرانس ملی دیده‌بانی آیندۀ زمین با محوریت آب‌وهوا، کشاورزی و محیط‌زیست، شیراز، مرکز توسعۀ آموزش‌های نوین ایران (متانا).
دانه‌کار، افشین (1383). درس‌نامۀ اکولوژی جنگل. دانشگاه لرستان، دانشکدۀ کشاورزی، ص 65.
دانه‎کار، افشین و محمودی، بیت‎الله (1392). گردشگری طبیعت: معیارهای توسعه و طراحی. تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی واحد تهران، چاپ اول.
رمضان‌نژاد، یاسر و پورقیومی، علی (1395). توسعۀ گردشگری و محیط‌زیست: فراتر از پایداری. تهران: انتشارات هنگامه، چاپ اول.
سفیری، خدیجه (1389). روش تحقیق کیفی. تهران: مؤسسۀ انتشارات و پخش کتاب برآیند پویش، چاپ اول.
شاه‌حسینی، حدیث و مدبری، سروش (پاییز 1395). «بررسی اثرات اکوتوریسم در منطقۀ ژئوپارک قشم». فصل‌نامۀ مطالعات خلیج فارس، سال دوم، شمارۀ 3، ص 42-65.
طهماسی, بهمن و حجت شمامی، سیروس (۱۳۹۶). «برررسی اثرات گردشگری بر محیط‌زیست سکونتگاه‌های روستایی (مورد مطالعه شهرستان رودبار». چهارمین کنفرانس بین‌المللی برنامه‌ریزی و مدیریت محیط‌زیست، تهران، دانشکدۀ محیط‌زیست دانشگاه تهران.
عنابستانی، علی‌اکبر و سربرقی مقدم، تکتم (۱۳۹۶). «بررسی اثرات زیست‌محیطی مجموعۀ تفریحی چالیدره از دیدگاه جامعۀ میزبان». چهارمین کنفرانس بین‌المللی برنامه‌ریزی و مدیریت محیط‌زیست، تهران، دانشکدۀ محیط‌زیست دانشگاه تهران.
قادرزاده، امید، محمدپور، احمد و قادری، امید (1390). «برساخت اجتماعی پدیدۀ تجارت مرزی، ارائۀ یک نظریۀ زمینه‎ای در شهرستان مریوان». فصل‌نامۀ برنامهریزی رفاه و توسعۀ اجتماعی، شمارۀ 9. ص 35-80.
ضرغامی بروجنی، حمید، نکویی، زهرا، عباسپور، نیلوفر، شجاعی، مسلم (1394). برنامهریزی توسعۀ گردشگری در کشورهای درحال توسعه. تهران: انتشارات مهکامه، چاپ دوم.
محمد‌پور، احمد، رضایی، مهدی، پرتوی، لطیف، صادقی، رسول (1388). «بازسازی معنایی تغییرات خانواده به شیوۀ نظریه زمینه‎ای: مطالعۀ موردی: ایلات منگور و گورک». فصل‌نامۀ خانواده‌پژوهی. سال پنجم، شمارۀ 19. ص 310-330.
محمد‎پور، احمد، رضایی، مهدی، پرتوی، لطیف و صادقی، رسول (1388). «بازسازی معنایی تغییرات خانواده به شیوۀ نظریۀ زمینه‎ای: مطالعۀ موردی اسلات منگور و گورک». فصل‌نامۀ خانوادۀ پژوهش، سال پنجم، شمارۀ 19. ص 330-309
محمد‎پور، احمد (1390). ضد روش: دربارۀ ساخت معرفت در علوم انسانی. تهران: انتشارات جامعه‎شناسان.
محمدی کنگرانی، حنانه، شایسته، اردشیر، حلی‌ساز، ارشک، غنچه‌پور، دیبا (بهار و تابستان 1394). «اثرات گسترش طبیعت‌گردی بر شبکۀ روابط اجتماعی میان ساکنان روستا (مورد مطالعه: روستای طبل/ جزیرۀ قشم)». نشریۀ مطالعات اجتماعی گردشگری، سال سوم، شمارۀ 1، ص 97-121.
میگونی، حمید گشتاسب (1380). «فرایند طراحی در پارک‎های جنگلی و مناطق تحت حفاظت». مجموعه‌مقالات همایشهای آموزشی و پژوهشی فضای سبز شهر تهران، جلد اول، سازمان پارک‎ها و فضای سبز شهر تهران.
نیوسام، دیوید، ای مور، سوزان، داولینگ، راس کی (1394). طبیعتگردی، بومشناسی، اثرات، مدیریت. ترجمۀ مجید کریم‌پور ریحان و سیما طاهری و صادق طاهری. تهران: انتشارات دانشگاه تهران، چاپ اول.
وثوقی، لیلا و خانی، فضیله (1396). مروری بر مبانی، رویکردها و مدلهای برنامهریزی گردشگری. تهران: انتشارات مهکامه، چاپ دوم.
هنری مهر، سمیه (۱۳۹۵). «بررسی اثرات طبیعت‌گردی در مناطق تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط‌زیست (مطالعۀ موردی منطقۀ پارک ملی و حفاظت‌شدۀ سالوک و منطقۀ پارک ملی و حفاظت‌شدۀ ساریگل شهرستان اسفراین)». سومین کنفرانس علمی پژوهشی افق‌های نوین در علوم جغرافیا و برنامه‌ریزی معماری و شهرسازی ایران، تهران، انجمن توسعه و ترویج علوم و فنون بنیادین.

Chaplin, J., & Brabyn, L. (2013). “Using remote sensing and GIS to investigate the impacts of tourism on forest cover in the Annapurna Conservation Area, Nepal”. Applied Geography, 43, 159-168.

Chiu, Hoi Yan, Chan, Chung-Shing, Marafa, L. M. (2016). Local perception and preferences in nature tourism in Hong Kong”. Tourism Management Perspectives, 20, 87-97.

Newman, L. (2006). Basics of Social Research: Qualitative and Quaalitative approaches (2nd ed). London: Allyn and Bacon.

Barkauskas, Vytautas, Barkauskienė, Kristina, Jasinskas, Edmundas (2015). “Analysis of Macro Environmental Factors Influencing the Development of Rural Tourism: Lithuanian Case”. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 213, 167-172.

Egan, T (2002), "Grounded Theory: Research and Theory Building", Advances in Developing Human Resources, Vol. 4, No. 3, Pp277-295.

Paramati, Sudharshan Reddy,  Shahbaz, Muhammad, Alam, Md. Samsul (2017). “Does tourism degrade environmental quality? A comparative study of Eastern and Western European Union”. Transportation Research Part D: Transport and Environment, 50, 1-13.

Straus, A (1987). Qualitative Analysis for Social Scientist, New York: Cambridge University Press.