واکاوی مطالعات گردشگری ایران از بعد موضوعی و روش‌شناختی و ترسیم آینده مطالعات پژوهشی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیات علمی گروه مدیریت و اقتصاد دانشگاه محقق اردبیلی

2 دانشگاه محقق اردبیلی

10.22034/jtd.2018.143746.1478

چکیده

یکی از نیازهای هر زمینه مطالعاتی شناسایی روندهای موجود و بررسی شکاف نظری در مطالعات قبلی است تا از این طریق بتوان مسیر مطالعات آتی را مشخص نمود؛ مطالعات گردشگری نیز از این قاعده مستثنی نیست. لذا هدف پژوهش حاضر این است که ضمن بررسی پژوهش‌های صورت گرفته در حوزه گردشگری از بعد موضوعی و روش‌شناسی، شکافت های موجود را شناسایی نمونه و مسیر پژوهش‌های آتی حوزه گردشگری را شفاف نماید. رویکرد اصلی پژوهش حاضر کیفی و بر پایه‌ی مطالعات اسنادی و جامعه‌ی آماری آن کلیه‌ی مقالات علمی- پژوهشی چاپ شده از سال 1391 تا 1395 نشریات پژوهشی گردشگری (373 مقاله) بود. نتایج نشان داد که از بین انواع گردشگری بر مبنای مکان مقصد، گردشگری شهری؛ از بین انواع گردشگری بر مبنای نوع (ماهیت) فعالیت، گردشگری طبیعت‌گرا؛ و از بین انواع گردشگری بر مبنای موضوع، گردشگری فرهنگی و هنری(گردشگری میراث) بیش‌ترین مطالعات را به‌خود اختصاص داده است. همچنین از بعد روش‌شناسی، مطالعات کمّی، کاربردی، داده‌های حاصل از پرسشنامه، مطالعه میان گردشگران داخلی بیش‌ترین مطالعات را به‌خود اختصاص داده است. بر اساس نتایج تحقیق پیشنهاد می‌شود مجلات گردشگری با اختصاص شماره‌هایی برای موضوعات خاص در جهت رفع شکاف موجود در مطالعات گردشگری داخلی گام بردارند. همچنین پیشنهاد می‌شود پژوهشگران و مجلات حوزه گردشگری به سمت استفاده از رویکردهای کیفی و ترکیبی و نیز ابزارهایی همچون مصاحبه و مشاهده سوق داده شوند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Examination of Iranian Tourism Studies on the Subject and Methodological Dimension and the Future Drawing of Research Papers

نویسندگان [English]

  • ghasem zarei 1
  • Zeinab Mahmoodi Pachal 2
1 Assistant Professor, Management, Mohaghegh Ardabili University
2 University of Mohaghegh Ardabili
چکیده [English]

One of the needs of any field of study is to identify existing trends and to examine the theoretical gap between previous studies in order to identify future studies of each field. Study on tourism is also no exception. Therefore, the aim of the present study is to investigate the research done in the field of tourism from thematic and methodological aspects, to identify the existing fissures and identify the direction of future research in the field of tourism. The main approach of the present study is qualitative and based on documentary studies and its statistical community, all articles of scientific and research published from 2012-2017 were tourism research journals (373 articles). The results showed that from among all types of tourism based on destination, urban tourism; from all kinds of tourism based on the type (nature) of activity; natural tourism; and from all types of tourism based on the subject, cultural and artistic tourism (heritage tourism) Most studies have been devoted to it. Also, methodologically, quantitative, applied studies, data from the questionnaire, a study between the domestic tourists most studies have been devoted to itself. Based on the results of the research, It is suggested that tourism journals, with the allocation of numbers for specific topics, aim to bridge the gap in the domestic tourism studies.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Tourism Studies
  • Tourism Issues
  • Methodology
  • Future Studies
احمدی، مسعود (1391). روش تحقیق (اصول، مفاهیم با رویکرد پایاننامه‌نویسی). ساری: انتشارات پژوهش‎های فرهنگی. چاپ اول.
بیات، ناصر، بدری، سیدعلی، رضوانی، محمدرضا و فرجی سبکبار، حسنعلی (1392). «ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﮔﺮدﺷﮕﺮی روﺳﺘﺎﻳﻲ در اﻳﺮان: ارائۀ ﺗﺤﻠﻴﻠﻲ اﺳﻨﺎدی از ﻣﻘﺎﻻت اﻧﺘﺸﺎرﻳﺎفتۀ ﻓﺎرسی». مجلۀ برنامه‌ریزی و توسعۀ گردشگری، سال دوم، شمارۀ 6، ص 109-128.
پاپلی یزدی، محمدحسین و سقایی، مهدی (1392). گردشگری (ماهیت و مفاهیم). تهران: انتشارات سمت. چاپ هشتم.
توانگر، معصومه، خاکسار آستانه، حمیده و رحمانی، فاطمه (1391). «مدیریت گردشگری در شهرهای مذهبی ـ زیارتی (بررسی تطبیقی مشهد و واتیکان)». دوفصل‌نامۀ مطالعات اجتماعی گردشگری، دورۀ اول، سال اول، شمارۀ 2، ص 1-22.
حبیبی، فاتح، کرماجیان، زاهد (1395). «بررسی عوامل اثرگذار در انتخاب مقصد مسافرتی در میان مشتریان آژانس‎های گردشگری استان کردستان». فصل‌نامۀ علمی ـ پژوهشی گردشگری و توسعه، شمارۀ 2، ص 96-115.
حسینی، سیدعلی و محمدی، جلیل (1391). «تحلیل قابلیت‎ها و تنگناهای گردشگری سلطانیه به‌منظور برنامه‎ریزی راهبردی با استفاده از الگوی تحلیلی سوات». دوفصل‌نامۀ مطالعات اجتماعی گردشگری، دورۀ اول، سال اول، شمارۀ 1، ص 35-49.
دانایی‎فرد، حسن، الوانی، سیدمهدی و آذر، عادل (1393). روششناسی پژوهش کمّی در مدیریت: رویکردی جامع. تهران: انتشارات صفار. چاپ نهم.
رنجبریان، بهرام، غفاری، محمد و تسلیمی بابلی، امین (1395). «مقایسۀ انگیزه‎های زنان و مردان گردشگر از سفر به شهر اصفهان». دوفصل‌نامۀ مطالعات اجتماعی گردشگری، سال چهارم، شمارۀ 7، ص 36-57.
سجادی، ژیلا، مسلمی، آرمان و صمدی، رقیه (1395). «برآورد ارزش اقتصادی مناطق گردشگری (موردپژوهی: رودبار قصران)». فصل‌نامۀ مطالعات مدیریت گردشگری، سال یازدهم، شمارۀ 35، ص 1-18.
شاه‎آبادی، ابوالفضل، مهری تلیابی، فریبا (1395). «تأثیر نهاد حکمرانی کشور میزبان بر درآمد گردشگری کشورهای درحال‌توسعۀ منتخب». مجلۀ برنامهریزی و توسعۀ گردشگری، سال پنجم، شمارۀ 16، ص 8-30.
ضیایی، محمود و تراب ‎احمدی، مژگان (1392). شناخت صنعت گردشگری با رویکرد سیستمی. تهران: نشر علوم اجتماعی. چاپ سوم.
کروبی، مهدی، قادری، اسماعیل، سلطانی هوراند، امین و محمدیان محمودجیق، نسیم (1395). «بررسی و اولویت‌بندی محدودیت‌های گردشگران کره‌ای در ایران». مجلۀ برنامهریزی و توسعۀ گردشگری، سال پنجم، شمارۀ 19، ص 33-57.
Bierzynski, A. (2011). Destination Branding and First Impressions An Analysis of Grenada’s Tourism Promotion. Thethis in Masters of Arts in Public Communication, American University, Washington.
Dwivedi, Y. K., Venkitachalam, K., Sharif, A. M., Al-Karaghouli, W. and Weerakkody, V. (2011). “Research trends in knowledge management: analyzing the past and predicting the future”. Inf. Syst. Manage. 28 (1), 43–56.
Hoz-Correa, A., Munoz-Leiva, F. and Bakucz, M. (2018). “Past themes and future trends in medical tourism research: A co-word analysis”. Journal of Tourism Management, 65, 200-211.
Koseoglu, M. A., Rahimi, R., Okumus, F. and Liu, J. (2016). “Bibliometric studies in tourism”. Journal of Annals Tourism Research, 61, 180-198.
Law, R., Leung, D. and Cheung, C. (2012). “A systematic review, analysis, and evaluation of research articles in the Cornell Hospitality Quarterly”. Cornell Hosp, 53 (4), 365-381.
Musinguzi, D. (2016). “Trends in tourism research on Qatar: A review of journal publications”. Journal of Tourism Managemen Perspectives, 20, 265-268.
Richards, G. (2018). “Cultural tourism: A review of recent research and trends”. Journal of Hospitality and Tourism Management, 36, 12-21.
Ryan, C. (2017). “Future trends in tourism research–Looking back to look forward: The future of ‘Tourism Management Perspectives”. Journal of Tourism Management Perspectives, in press.
Shinae Kim, C., Hui Bai, B., Beomcheol Kim, P. and Chon, K. (2018). “Review of reviews: A systematic analysis of review papers in the hospitality and tourism literature”. International Journal of Hospitality Management, 70, 49-58.
Timothy, D. J. (2017). “Making sense of heritage tourism: Research trends in a maturing field of study”. Journal of Tourism Management Perspectives, in press.